Choroby i szkodniki pomidora gruntowego
W Polsce areał uprawy pomidora gruntowego aktualnie wynosi około 5 tysięcy hektarów. Warto wiedzieć, że brak profilaktyki może doprowadzić do niszczenia uprawy. Przedstawiamy najgroźniejsze choroby i szkodniki pomidora gruntowego.
W artykule omawiamy najważniejsze szkodniki i choroby pomidora gruntowego. Skupiamy się w tym przypadku na właściwym rozpoznaniu problemu oraz działaniach profilaktycznych, które mogą zapobiec wystąpieniu choroby czy szkodników w uprawie.
Spis treści
Bakteryjne choroby pomidora gruntowego
Bakteryjna cętkowatość (Pseudomonas syringae). Poraża wszystkie nadziemne części pomidora. Na liściach i łodygach są widoczne drobne, ciemne plamy z żółtą obwódką, podobnie jak na owocach. Patogen zimuje w resztkach roślinnych. Rozprzestrzenia się również z zainfekowanymi nasionami. Ochrona przed tą chorobą to po pierwsze sadzenie zdrowej rozsady, a po drugie stosowanie środków miedziowych lub z grupy polisacharydów.
Choroby grzybowe oraz inne
- Zgorzel siewek (m.in. Pythium, Fusarium , Rhizoctonia, Botrytis, spp.). Objawia się przede wszystkim poprzez ciemnienie i przewężenie szyjki korzeniowej porażonych siewek lub rozsady. Rośliny w efekcie przewracają się i zamierają. Zimują w resztach roślinnych i na nasionach. W związku z tym niezbędna jest skuteczna metoda zwalczania. To w szczególności dezynfekcja gleby przeznaczonej pod rozsadnik środkiem z grupy izotiocyjanianów lub podlewanie rozsady środkiem mikrobiologicznym bądź środkiem zawierającym kwas karbaminowy i fosfon.
- Alternarioza (Alternaria spp.). Na liściach pojawiają się ciemnobrunatne, koncentryczne plamy ograniczone nerwami, które z czasem zasychają. Liście żółkną, zwijają się i obumierają. Na powierzchni porażonej tkanki pojawia się nalot grzybni.
Na owocu tworzy się czarna, zagłębiona i powiększająca się plamka przy szypułce. Porażone owoce gniją. Zimuje w resztkach roślinnych i na nasionach. Zwalczanie tej choroby pomidora gruntowego to po pierwsze usuwanie resztek roślinnych. Po drugie stosowanie fungicydów m.in. z grupy amidów, karboksyamidów, strobiluryn i triazoli. - Szara pleśń (Botrytis cinerea). Na łodygach, liściach i owocach pojawiają się miękkie, szybko rozszerzające się plamy, które brunatnieją i pokrywają się szarym nalotem. Zimują zarodniki i grzybnia w resztkach roślinnych i glebie.
Ochrona. Usuwanie resztek roślinnych po zbiorach. Stosowanie środków mikrobiologicznych lub z grupy anilinopirymidyn. - Zaraza ziemniaka (Phytophthora infestans). Na liściach tworzą się brunatne plamy, a od spodu widoczny jest biały nalot. Na owocach są widoczne zielonobrunatne plamy z białym nalotem. Porażone owoce gniją, a roślina zamiera. Grzyb przede wszystkim zimuje w porażonych bulwach ziemniaka.
Ochrona. Uprawy z dala od pól z ziemniakami. Stosowanie środków miedziowych lub m.in. z grupy anilin, cyjanoimidazoli i strobiluryn. - Inne choroby pomidora gruntowego to przede wszystkim: mączniak prawdziwy, brunatna plamistość liści, antraknoza owoców, zgorzel podstawy łodyg, rak bakteryjny, zgnilizna twardzikowa, choroby wirusowe.
Mszyce na pomidorach
Mszyca brzoskwiniowa (Nectarosiphon persicae) jest długości do 2 mm, koloru zielonego, żółtego lub oliwkowego. Dwudomna, zimuje na brzoskwini. Z kolei mszyca burkowa (Aphis fabae) ma do 2 mm, jest koloru matowoczarnego. Dwudomna, zimuje na kalinie lub trzmielinie. Oba gatunki są pluskwiakami wysysającymi soki z tkanki. Opanowane liście w rezultacie żółkną, zasychają i opadają. Mszyce są przenosicielami chorób wirusowych. Ochrona polega na stosowaniu środków biologicznych lub pyretroidów.
Stonka ziemniaczana
Łacińska nazwa: Leptinotarsa decemlineata. To chrząszcz, który osiąga długość do 12 mm. Jest koloru żółto pomarańczowego z żółtymi paskami na pokrywach skrzydeł. Larwa, długości od do 15 mm, jest czerwono pomarańczowa z 3 parami czarnych nóg. Podobnego koloru jest poczwarka, długości 10 mm. Szkodnikami są chrząszcze i larwy. W liściach są wygryzane otwory, które później obejmują większość blaszki liściowej. Przy masowym wystąpieniu dochodzi do gołożeru. Masowy przelot na pola z pomidorami ma przeważnie miejsce w czerwcu. Zimują chrząszcze w ziemi. Te szkodniki pomidora gruntowego można ograniczać poprzez stosowanie środków biologicznych lub insektycydów z grupy pyretroidów.
Inne szkodniki pomidora gruntowego
- Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci). Przylżeniec. Dorosły osobnik, długości do 1,2 mm, jest koloru od jasnożółtego do czarnego. Larwa jest podobna do osobnika dorosłego, żółtozielona. Na roślinach żerują wszystkie stadia ruchome. Na liściach początkowo są widoczne jasne plamy, które z czasem żółkną, brunatnieją, a liście zasychają. Na powierzchni opanowanych owoców te szkodniki pomidora gruntowego wywołują srebrzyste plamki, a w efekcie skórka korkowacieje. Zimują w resztkach roślinnych lub wierzchniej warstwie ziemi.
Ochrona. Stosowanie środków biologicznych lub z grupy neonikotynoidów i pyretroidów. - Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae). Roztocz. Ciało przędziorka, długości do 0,5 mm, jest przeźroczyste, zielonkawe z dwoma ciemniejszymi plamami po bokach ciała lub karminowe. Efektem wysysania soków z tkanek jest powstawanie na liściach jasnych punktów. Silnie opanowane liście brunatnieją i zamierają. Uszkadzane są także pąki kwiatowe i kwiaty. Młode owoce ulegają deformacji, a skórka na starszych owocach odbarwia się i korkowacieje. Zimują osobniki dorosłe pod grudkami gleby lub w resztkach roślinnych.
Ochrona. Unikanie uprawy w sąsiedztwie szklarni. Stosowanie środków biologicznych. - Inne szkodniki pomidora gruntowego: mączlik warzywny, rolnice, zmieniki.