Choroby i szkodniki pomidora szklarniowego

fot. Anna Maciejuk

Straty wyrządzane przez choroby i szkodniki pomidora można minimalizować. Zaś kluczem jest m.in. prawidłowo przygotowane podłoże pod uprawę. Poznaj najpopularniejsze choroby i szkodniki oraz metody ochrony. 

W Polsce areał uprawy pomidora szklarniowego wynosi około 6 tysięcy hektarów. Zarówno choroby, jak i szkodniki pomidora są dosyć dobrze znane wśród rodzimych rolników. Dzięki temu znamy sposoby na ich zwalczanie oraz działania profilaktyczne.

Pomidor szklarniowy – choroby

Podstawowe choroby pomidora uprawianego pod osłonami, to:

• Zgorzel siewek (m.in. Pythium, Fusarium, Rhizoctonia, Botrytis, spp.). To choroba powodowana przez patogeny grzybowe. Objawia się przede wszystkim ciemnieniem i przewężeniem szyjki korzeniowej porażonych siewek lub rozsady. Ponadto rośliny przewracają się i zamierają. Zarodniki pozostają w podłożu lub są przenoszone przez nasiona, narzędzia i odzież. Dodatkowo sprawcy zimują także w kompostach i resztkach roślin. Jak chronić pomidory? Po pierwsze, przeprowadzając chemiczne lub termiczne odkażanie podłoża. Po drugie, dobrym sposobem jest stosowanie pochodnych kwasu benzoesowego, karbaminowego lub środków biologicznych. Bowiem ta choroba pomidora szklarniowego nie lubi wspomnianych środków.
• Bakteryjna cętkowatość (Pseudomonas syringae). Jest to choroba bakteryjna. Na liściach i łodygach są widoczne drobne, ciemne plamy z żółtą obwódką, podobnie jak na owocach. Warto wiedzieć, że źródłem infekcji są resztki roślinne oraz nasiona. Aby chronić warzywa, zaleca się sadzenie zdrowej rozsady. Ewentualnie można stosować środki biologiczne lub miedziowe.
• Alternarioza (Alternaria spp.). Choroba grzybowa. Jej objawy to pojawiające się na liściach i łodygach ciemnobrunatne, koncentryczne plamy, które z czasem żółkną i zasychają. Zaś na owocach tworzą się czarne, zgłębione plamki przy szypułce. W efekcie, porażone owoce gniją. Co istotne, zarodniki zimują w resztkach roślinnych i nasionach. Zatem ochroną jest usuwanie resztek roślinnych, a także stosowanie środków biologicznych, miedziowych, karboksyamidów, strobiluryn lub triazoli.
• Szara pleśń (Botrytis cinerea). Choroba grzybowa. Symptomem porażenia są miękkie, szybko rozszerzające się plamy, pojawiające się na łodygach, liściach i owocach. Z czasem plamy brunatnieją i pokrywają się szarym nalotem. Natomiast zarodniki zimują w resztkach roślinnych i glebie. Ta choroba pomidora może być niwelowana przez usuwanie resztek roślinnych. Ponadto dopuszcza się stosowanie środków mikrobiologicznych i biologicznych, a także z grupy anilinopirymidyn, pirazoli lub fenylopiroli.
• Inne choroby pomidora to m.in.: mączniak prawdziwy, brunatna plamistość liści, antraknoza owoców, zaraza ziemniaka, zgnilizna twardzikowa, zgorzel podstawy łodyg, choroby wirusowe.

Szkodniki pomidora szklarniowego

Wyróżniamy kilka elementarnych szkodników pomidora szklarniowego. To przede wszystkim:

• Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum), czyli pluskwiak. Osobnik dorosły, długości do 1,5 mm, jest żółtawy. Natomiast podobna, ale mniejsza larwa jest na stałe przyczepiona do dolnej strony liścia. Oba stadia są pokryte białą warstwą nalotu woskowego. Szkodniki wysysają soki z liści, pokrywając je lepką substancją. W efekcie, rośliny są zahamowane we wzroście. Rozwój szkodników w szklarni przebiega przez cały rok. Zaś w celu ochrony możemy stosować środki biologiczne, introdukcję drapieżnych i pasożytniczych organizmów lub środki z grupy neonikotynoidów bądź pytetroidów.
• Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci). To przylżeniec, który jest popularnym szkodnikiem pomidora. Ściśle mówiąc, dorosły osobnik, długości do 1,2 mm jest barwy od jasnożółtej do czarnej. Natomiast żółtozielona larwa jest podobna do osobnika dorosłego. W efekcie żerowania, na liściach są początkowo widoczne jasne plamy, które z czasem żółkną, brunatnieją i zasychają. Zaś na opanowanych owocach pojawiają się srebrzyste plamki, a skórka korkowacieje. Szkodnik zimuje w resztkach roślinnych lub wierzchniej warstwie gleby. Natomiast ochrona to stosowanie środków biologicznych lub z grupy karbaminianów, makrocyklicznych laktonów i neonikotynoidów.
• Miniarki (Agromyzidae). Kilka gatunków muchówek. Osobniki dorosłe (muchy), długości do 2,3 mm, są czarne lub czarnożółte. Zaś larwy, długości do 3 mm, są jasnopomarańczowe. Szkodnikami są larwy, które minują liście, w postaci licznych, krętych korytarzy. Diapauzę letnią i zimową miniarki przechodzą w bobówkach w podłożu. Ten szkodnik pomidora zwalczany jest poprzez introdukcję drapieżnych i pasożytniczych organizmów bądź środki z grupy makrocyklicznych lak tonów, neonikotynoidów lub pyretroidów.
• Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae), czyli roztocz. Ciało przędziorka, długości do 0,5 mm jest przeźroczyste, zielonkawe lub karminowe. Efektem wysysania soków z tkanek liścia jest powstawanie osadzonych blisko siebie, jasnych punktów. Natomiast silnie opanowane liście brunatnieją i zamierają. Poza liśćmi, uszkadzane są także pąki kwiatowe, kwiaty i owoce. Uściślając, młode owoce ulegają deformacji, a na starszych korkowacieje skórka. Z kolei zimują osobniki dorosłe pod grudkami gleby lub w resztkach roślinnych. Aby ten szkodnik pomidora nie rozwinął się w naszych obiektach, musimy unikać uprawy w sąsiedztwie innych szklarni. Ponadto pomocne jest stosowanie środków o działaniu mechanicznym, biologicznym lub z grupy makrocyklicznych laktonów bądź pytetroidów .
• Inne szkodniki pomidora to głównie: mszyce, ziemiórki, szkodniki glebowe, nicienie.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!