Czynniki nieinfekcyjne a zaburzenia fizjologiczne kapusty

Przy nawale prac w produkcji warzywniczej nieraz pojawiają się czynniki nieinfekcyjne, które powodują uszkodzenia roślin. Prześledźmy problem na przykładzie kapusty.
Ogrodnik daje z siebie wszystko, aby plon kapusty głowiastej był jak największy oraz bardzo dobry jakościowo. Lecz nie zawsze się to udaje, zważywszy na niektóre błędy, które popełnia się całkiem niechcący.
Spis treści
Czynnik ludzki a czynniki nieinfekcyjne
Zaburzenia fizjologiczne mogą być wynikiem błędów ludzkich. Poniżej najczęściej popełniane.
Nieodpowiednie nawożenie roślin
W okresie produkcji rozsady, kiedy siewki kapusty rosną w wielodoniczkach najczęstszym błędem jest zbyt wysokie zasolenie. Spowodowane jest najczęściej zbyt dużą dawką nawozów przypadających na jedną siewkę, która w efekcie karłowacieje, a nawet może zamierać. Z kolei w uprawie w polu na nieprawidłowe nawożenie rośliny reagują przebarwianiami, zahamowaniem wzrostu czy zmianami na częściach nadziemnych.
Niewłaściwie użyte środki ochrony roślin
Stosowanie środków ochrony roślin, głównie herbicydów, powinno być poprzedzone uważnym przeczytaniem ich etykiet. Najczęściej uszkodzenia roślin wynikają ze znoszenia środków przez wiatr na plantację, a także z nieprzestrzegania następstwa roślin. Bowiem w podłożu może być jeszcze aktywny herbicyd z poprzedniej uprawy, który działa toksycznie na aktualnie uprawiane rośliny na danym polu.
Nieprawidłowe nawadnianie roślin
Nadmierne nawadnianie plantacji czy nieodpowiednia gleba powodują zalanie podłoży, co ujemnie wpływa na rośliny. Zostaje wówczas zaburzona proporcja wodno-powietrzna w glebie, co powoduje zamieranie systemu korzeniowego.
Objawy zaburzeń i ich sprawcy
Poniżej główne objawy zaburzeń, wynikających z czynnika ludzkiego w uprawie kapusty.
Wewnętrzne zbrunatnienie główek kapusty (Tipburn)
Na obwodzie najmłodszych liści sercowych, u roślin zaatakowanych we wczesnej fazie wzrostu, pojawiają się jasnobrązowe nekrozy stopniowo czerniejące. U starszych roślin zbrunatnienie widoczne jest wokół głąba dopiero po rozcięciu główki. Główną przyczyną tego zaburzenia jest deficyt wapnia. Chorobie sprzyjają również stresowe warunki wzrostu w okresie wegetacji, a także bardzo szybki wzrost roślin po okresowych opadach deszczu lub nawadnianiu i kolejno następującej suszy.
Uszkodzenia herbicydowe
Niektóre herbicydy (np. z grupy 2,4-D) mogą powodować fitotoksyczność roślin, jeśli nastąpi zniesienie środka ochrony przez wiatr na plantację kapusty. W efekcie, na kapuście tuż przy ziemi mogą powstawać galasowate wyrośla przypominające kiłę kapusty.
Zahamowanie rozwoju roślin na zalanym polu
Przy niewłaściwym wyborze lokalizacji plantacji może dojść do stagnowania wody opadowej lub pochodzącej z niewłaściwego deszczowania. Wówczas następuje zahamowanie we wzroście i przebarwienie roślin.
Jak eliminować czynniki nieinfekcyjne zagrażające kapuście?
Największe straty spowodowane błędami plantatorów notuje się w okresie produkcji rozsady, jak również w czasie wegetacji roślin. Zaburzenia nieinfekcyjne spotyka się na całym świecie w rejonach uprawy kapusty głowiastej.
Aby zapobiegać występowaniu czynników nieinfekcyjnych, które mogą doprowadzić do zaburzeń fizjologicznych kapusty należy:
- uprawiać odmiany tolerancyjne na zaburzenia związane ze zjawiskiem tipburn;
- zaleca się nawożenie roślin saletrą wapniową;
- w okresach wysokiej temperatury nie dopuszczać do nadmiernego podwyższania wilgotności gleby i powietrza;
- nie lokalizować plantacji kapusty w pobliżu roślin zbożowych, gdzie stosowane są herbicydy;
- nie lokalizować uprawy kapusty w miejscach, gdzie stagnuje woda.
