Mikroelementy niezbędne w uprawie ziemniaków

fot. Dr Przemysław Kardasz

Nawożenia ziemniaków nie należy sprowadzać tylko do dostarczania im odpowiedniej ilości makroelementów. Ziemniaki do prawidłowego wzrostu potrzebują także odpowiedniej ilości mikroelementów. Mimo, że pobierane są one w niewielkich ilościach, odgrywają ważną rolę w rozwoju ziemniaków.

W poniższym artykule przedstawiono znaczenie mikroelementów, szczególnie takich jak mangan i bor, dla prawidłowego rozwoju ziemniaków. Wskazano na ich wpływ na wzrost, rozwój i plon roślin oraz ich odporność na choroby.

Najważniejsze mikroelementy w uprawie ziemniaków

Ziemniaki do prawidłowego rozwoju potrzebują zarówno makro-, jak i mikroelementów. W dostarczaniu roślinom makroelementów, szczególnie azotu, potasu i fosforu plantatorzy ziemniaków są zgodni. Natomiast podzielone zdania są odnośnie dostarczania im mikroelementów w formie dokarmiania dolistnego. Pocieszające jest to, że coraz częściej konieczność dostarczania ziemniakom mikroelementów jest zauważalna. Ze względu na nieduże zapotrzebowanie ziemniaków względem mikroskładników (tab. 1), można z powodzeniem dostarczyć je dolistnie.

Tab. 1. Średnie jednostkowe pobranie mikroelementów przez ziemniaki – g/t bulw + nadziemne ich części wegetatywne (łęciny)

Źródło: Korbas i Osowski (red.), Vademecum ochrony i nawożenia ziemniaka 2020

Gleba a niedobory

Niedobory mikroelementów występują głównie na glebach charakteryzujących się niską naturalną zasobnością w składniki przyswajalne. Na przykład w Polsce ponad 80% gleb jest ubogich w bor. Zbyt małą ilość mikroelementów stwierdza się w glebach o zniszczonej strukturze, które mają nieuregulowane stosunki wodno-powietrzne oraz gdy występuje zagęszczona warstwa gleby, tzw. podeszwa płużna. Te niekorzystne warunki istotnie utrudniają prawidłowy rozwój korzeni oraz pobranie przez nie składników pokarmowych. Dużych problemów z dostępnością mikroelementów nastręcza nieuregulowany odczyn gleby. Tymczasem w zależności od pH gleby występuje różna przyswajalność mikroelementów. Dostępność większości tych składników wzrasta wraz ze spadkiem odczynu. Wyjątek stanowi molibden, którego niedobory występują przy spadku odczynu. Niemniej przyjmuje się, że dostępność wszystkich mikroelementów znajduje się w granicach pH 5,5–7,0. Jak w każdym przypadku, również i w przypadku dostępności jest wyjątek, który dotyczy manganu. Jego niedobory mogą wystąpić już przy pH powyżej 6,0. Dlatego należy zwrócić uwagę, aby nie przewapnować gleb lekkich. Niedobory mikroelementów często występują, gdy w glebie brakuje wody. Jej brak istotnie zmniejsza ruchliwość mikroelementów, co ma bezpośrednie przełożenie na ich pobranie przez rośliny. Susza obniża w szczególny sposób dostępność boru, manganu, miedzi oraz molibdenu. Częstą przyczyną niedoborów jest niestosowanie nawozów naturalnych.

Więcej na temat uprawy ziemniaków przeczytasz w znajdującym się na naszej stronie w dziale warzywa polowe.

Mikroelementy szczególnego znaczenia

Mikroelementami, które w uprawie ziemniaków odgrywają szczególną rolę są mangan i bor.

Mangan w uprawie ziemniaka

Odpowiednie zaopatrzenie ziemniaków w mangan, korzystnie wpływa na ich wzrost i rozwój przez pozytywne oddziaływanie na metabolizm. Ponadto zwiększa zawartość skrobi i witaminy C w bulwach. Odpowiednia ilość dostępnego manganu ogranicza podatność ziemniaków na choroby, takie jak: parch zwykły, rizoktonioza czy zaraza ziemniaka. Faza krytyczna niedoboru manganu występuje wcześnie, już w okresie wzrostu wegetatywnego, w czasie gdy tworzone są łodygi i liście. Występowanie niedoborów manganu potęguje się w okresie zawiązywania bulw. Mangan akumulowany jest głównie w liściach, dlatego gdy występują niedobory, szczególnie na młodych liściach, występuje chloroza międzynaczyniowa. Z upływem czasu może ona przekształcić się w nekrozę.

Rola boru w uprawie ziemniaka

Bor to drugi bardzo istotny mikroelement w uprawie ziemniaków. Odpowiednia jego ilość zapewnia prawidłowy wzrost łodyg i liści, a także systemu korzeniowego i bulw. Charakterystycznymi objawami niedoboru boru w ziemniakach są: skrócenie łodyg, a także krzaczasty kształt roślin. Ich liście są łamliwe i mogą się wywijać do środka. Najmłodsze liście są jaśniejsze, powstają na nich chlorozy, które w późniejszym okresie przekształcają się w nekrozy z całkowitym obumieraniem liści włącznie. Niedobory boru widoczne są również na bulwach. Na ich przekroju poprzecznym widoczne są liczne, brązowe plamy, które występują nieregularnie.

Czytaj również: Makroelementy w uprawie ziemniaka

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!