Siatki przeciwgradowe w sadach — warto o nich pomyśleć teraz, bo są dotacje
Być może nie wszyscy sadownicy zdają sobie sprawę z tego, że siatki przeciwgradowe mają dużo szersze zastosowanie ponad to, na co wskazuje ich nazwa. Mianowicie są w stanie, przy tak zmiennym i niepewnym klimacie, jaki obecnie panuje w naszym kraju, ochronić owoce przed wieloma zagrożeniami. Dowiedz się więcej na temat siatek i zastanów się, czy nie warto właśnie teraz pomyśleć o ich instalacji.
Siatki przeciwgradowe to jedno z narzędzi, na których dofinansowanie wkrótce rozpocznie się nabór wniosków. Szczegóły poniżej…
Spis treści
Konstrukcje przeciwgradowe
Od kilku sezonów polscy właściciele sadów i plantacji roślin jagodowych zmagają się z wieloma zagrożeniami niszczącymi ich pracę i pozbawiającymi dochodów. Wśród coraz powszechniejszych anomalii przeważają gradobicia.
Obecnie ze względu na duże nakłady i koszty produkcji owoców deserowych sadownicy nie mogą sobie pozwolić na duże ryzyko zniszczeń wywołanych gradem. Dlatego konstrukcja przeciwgradowa jest niezbędna w obszarach, gdzie mamy do czynienia z tzw. pasami gradowymi. Czyli sytuacjami charakteryzującymi się krótkotrwałymi opadami gradu o dużym natężeniu. Zdarza się, że kilkakrotnie następującymi po sobie w sezonie.
Jedną z metod zabezpieczenia sadu przed gradem jest właśnie zamontowanie siatek przeciwgradowych. Tym bardziej jest to warte przemyślenia teraz, gdy istnieje możliwość dofinansowania takiej inwestycji w ramach PROW 2023–2027.
Generalnie konstrukcje przeciwgradowe składają się z drewnianych lub betonowych słupów, do których mocuje się siatki przeciwgradowe. Jednocześnie mogą one stanowić konstrukcję podporową dla drzew w rzędach. Nie mówiąc już o tym, że można do nich mocować instalacje nawadniające podkoronowe i nadkoronowe. Te drugie stanowią też ochronę przed przymrozkami.
Poza tym pod osłonami, w tym wypadku siatkami występują mniejsze ruchy powietrza. A to ogranicza wahania temperatury między dniem i nocą, korzystnie wpływając na wegetację roślin.
Trwałość konstrukcji wynosi od 10 do 20 lat.
Ochrona przed gradem
Ma ona za zadanie zabezpieczyć rośliny w całości. Oczywiście najbardziej naoczne i spektakularne są zniszczenia owoców wykształconych lub nawet dojrzałych tuż przed zbiorami. Może tu być mowa o jabłkach i gruszkach, ale także borówce amerykańskiej, winogronach, czy porzeczkach i innych owocach deserowych o wysokiej jakości. W efekcie takie owoce tracą na wartości i możliwe jest jedynie ich zbycie na przemysł, jeśli w ogóle.
Jednakże grad niszczy także kwiaty, zawiązki, jak również pędy. W tym ostatnim przypadku mechaniczne uszkodzenia, nawet mikrowielkości, stanowią otwartą drogę infekcji patogenami kory i drewna. Ostatecznie choroby te mogą doprowadzić do pokaźnych strat przez kilka kolejnych sezonów. W każdym razie na pewno powiększają koszty związane z dodatkową i bardzo trudną ochroną przed chorobami kory i drewna, często w następstwie porażającymi również owoce.
Siatki przeciwgradowe mocuje się do wielofunkcyjnych konstrukcji zainstalowanych w sadach
Nie tylko grad niszczy owoce w sadach i na plantacjach
Konkretnie to wraz ze zmieniającym się klimatem wydłuża się wegetacja. To znaczy, wcześniej się rozpoczyna i później kończy. Poza tym obserwujemy gros anomalii pogodowych, z którymi wcześniej nie mieliśmy do czynienia, lub były sporadyczne. Do tego wszystkiego ocieplająca się aura i susze wywołują niestandardowe, nieobserwowane wcześniej zachowania szeroko pojętej fauny.
Wśród coraz powszechniejszych anomalii abiotycznych, głównie pogodowych oczywiście przeważają gradobicia. Jednakże często występują także huragany, nawalne deszcze, ale także nagłe przymrozki podczas dalece zaawansowanej wegetacji oraz susze, burze piaskowe czy silna operacja słoneczna parząca owoce.
Warto też podkreślić, że niszczycielskie dla owoców są zarówno długotrwałe susze, jak i nagle następujące po nich okresy ciągłych opadów. W trakcie takich warunków dochodzi do masowego pękania owoców (np. czereśni).
Jeśli natomiast weźmiemy pod uwagę czynniki biotyczne, prawdziwą zmorą są nie tylko intensywnie rozwijające się w ciepłych warunkach owady, ale także… ptaki.
Siatki przeciwgradowe — szerokie spektrum wykorzystania
Przy obecnym koszcie założenia takiej konstrukcji sadowniczej warto wziąć pod uwagę jej wielofunkcyjność, czyli wszechstronność wykorzystania.
Jednocześnie podkreślić trzeba, że siatki różnią się rodzajem, kolorem (biała, szara, lub czarna), sposobem łączenia i oczywiście trwałością. Jeśli weźmiemy pod uwagę barwę, to w różnym stopniu wpływa ona na dostęp światła w obręb korony drzew i do owoców. Ponadto pod osłoną ruchy powietrza są mniejsze, niż w kwaterach bez osłon. Nie dochodzi więc do dużych wahań temperatury dnia i nocy. Wszak siatki chronią również przed silnym wiatrem skutkującym wyłamywaniem pędów, czy nanoszeniem pyłu i kurzu. Godna podkreślenia jest jeszcze jedna funkcja ochrona siatek — przed silnym nasłonecznieniem, w efekcie poparzeniem owoców. Trzeba też dodać, że w przypadku białych siatek może dochodzić także do rozproszenia promieni słonecznych pod osłoną, co wpływa na równomierniejsze wybarwienie owoców.
Siatki przeciwgradowe bywają barierą fizyczną przed owadami, ale także przed dużo większymi szkodnikami pustoszącymi sady czereśniowe czy plantacje borówki — ptakami.
Siatki przeciwgradowe z dofinansowaniem — rusza nabór wniosków
Informujemy wszystkich zastanawiających się jeszcze nad nowymi inwestycjami w gospodarstwach sadowniczych, że rusza nabór wniosków z możliwością dotacji siatek przeciwgradowych. Mianowicie w ramach interwencji I.10.4 Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu, 23 października 2024 r. startuje nabór wniosków m.in. na inwestycje ograniczające oddziaływania niekorzystnych warunków pogodowych na uprawy. Ściśle mówiąc, można z PROW 2023–2027, uzyskać środki na budowę lub zakup elementów infrastruktury technicznej pod kątem adaptacji do niekorzystnych warunków pogodowych (w tym np. systemów siatek przeciwgradowych).
Orientacyjny limit środków publicznych w ramach tego naboru wynosi 942,97 mln PLN.
Dowiedz się więcej, kto może ubiegać się o te środki i do kiedy sadownik ma czas na złożenie wniosku. Poza tym, na jakie jeszcze inwestycje przeznaczone są dotacje z tego naboru: Dotacje na maszyny rolnicze 2024 — nabór wniosków startuje w tym tygodniu!
Podsumowując, zastosowanie siatek przeciwgradowych to jedno z narzędzi ekologicznego sadownictwa. Mianowicie dlatego, że nie oddziałują one negatywnie na środowisko naturalne, wspierając tym samym zrównoważony rozwój. Ostatecznie produkcja przebiega z dużo większą pewnością uzyskania oczekiwanego efektu. Unika się użycia bardzo ingerujących w atmosferę działek przeciwgradowych. Ponadto w przypadku dodatkowej ochrony przed ptakami, eliminujemy wykorzystanie sonicznych metod, utrudniających bytowanie, a życie ludziom. Ze względu na specyficzny mikroklimat, wyższą temperaturę w obrębie drzew i mniejszą wilgotność — także użycie fungicydów jest ograniczone. Również liczba zabiegów insektycydowych może być zredukowana. Oczywiście wtedy, gdy siatka okaże się skuteczną barierą mechaniczną uniemożliwiającą dotarcie owadom do owoców, liści czy pędów roślin osłanianych.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
