Uprawy jare, czyli wiosenne alternatywy

Uprawy jare będą dla znacznej części rolników rozwiązaniem w tegorocznym sezonie. Trudne warunki w jesieni przysporzyły wiele problemów rolnikom, szczególnie w północnej i północno zachodniej części kraju. Głównym problemem były częste i obfite opady deszczu przekraczające normę wieloletnią.
Mamy koniec stycznia, a wielu rolników do dnia dzisiejszego nie skosiło kukurydzy, nie wykopało buraków cukrowych czy ziemniaków. Sytuacja staje się dramatyczna, tak źle nie było już od kilku sezonów wegetacyjnych. Rolnicy liczą straty oraz szukają alternatywnych rozwiązań gdyż wielu z nich nie wysiało zaplanowanych ozimin.
Spis treści
Zbiory trwają ze względu na trudne warunki

Zbiory kukurydzy „na siłę” w trudnych warunkach przyczyniają się do niszczenia struktury gleby. Źródło AgroFoto.pl, użytkownik GospOS
Prace polowe w wielu regionach naszego kraju nadal trwają, a ich końca nie widać. Zeszłoroczny sezon i tegoroczna zima z pewnością zapiszą się na długo w pamięci rolników. Wszystko za sprawą intensywnych opadów deszczu oraz niskich temperatur nie pozwalających na obsychanie gleby, a w konsekwencji uniemożliwiające wjazd w pole. Taka sytuacja utrzymuje się od października szczególnie w północnych rejonach naszego kraju. Tam w dalszym ciągu na polach można spotkać nieskoszoną kukurydzę czy niewykopane buraki cukrowe. Głosy dobiegają również z południowej części kraju gdzie w polu na zbiór czekają ziemniaki.
Nie udało się wysiać ozimin
Pogoda pokrzyżowała plany szczególnie rolnikom, którzy planowali po zbiorach kukurydzy, buraków cukrowych czy ziemniaków posiać zboża ozime głównie pszenicę. Wielu z nich miało wcześniej zakupione nasiona i czekało „tylko” na odpowiednie warunki do siewu. Jak wynika z danych statystycznych opublikowanych przez GUS w 2017 roku posiano znacznie mniej zbóż ozimych niż w poprzednim sezonie wegetacyjnym.
Dużą różnicę widać w szczególności w przypadku pszenicy ozimej, której zasiewy zmniejszyły się w porównaniu do roku poprzedniego o 0,5 mln hektarów, co w przeliczeniu daje spadek na poziomie 21 %. W roku 2016 pod uprawę pszenicy ozimej przeznaczono 2,4 mln hektarów, dla porównania tegorocznej jesieni jej powierzchnia zajęła tylko 1,9 mln hektarów. Zmniejszyła się również powierzchnia pszenżyta ozimego choć nie tak znacznie jak w przypadku pszenicy.
Uprawy jare, ale jakie?
Wybranie odpowiedniej rośliny uprawnej pod zasiewy wiosenne zależy od kierunku produkcji jakie realizuje gospodarstwo
Trudne warunki w jesieni zmusiły rolników do zmiany planów i poszukiwania alternatywnego wyjścia. Rozwiązań jest wiele jednak wszystko uzależnione jest od możliwości jakie posiada dane gospodarstwo.
Do wyboru są uprawy jare wśród nich zboża, kukurydza, rośliny oleiste oraz strączkowe. Gatunków jest sporo, ale na który postawić tak aby to się opłaciło? Wszystko zależy od gospodarstwa i kierunku produkcji jaki realizuje. Jeśli rolnik nie siał nigdy kukurydzy warto zastanowić się nad zbożami jarymi, rzepakiem jarym lub strączkami. Większość rolników ze względu na prostotę uprawy wybiera zboża jarem m.in. jęczmień jary browarny lub paszowy.
Uprawy jare wcale nie takie proste
Odpowiedni siew zbóż jarych to pieniądz. Parametrem mającym znaczący wpływ na powodzenie uprawy zbóż jarych jest norma wysiewu w kg/ha. Jest ona ściśle uzależniona od wielu czynników głównie terminu siewu oraz temperatury gleby na głębokości wysiewu. Wysiew zbóż jarych w zależności od regionu należy przeprowadzić w terminie przypadającym od połowy marca do I dekady kwietnia, jednak niektóre zboża takie jak jęczmień jary można posiać znacznie wcześniej. Dobrze wyszły pierwsze próby siania jęczmienia jarego pod koniec grudnia.
Jeśli postawimy na jęczmień należy pamiętać, że jako pierwsze siejemy odmiany browarne, a następnie paszowe. Ważną kwestią jest również gęstość siewu. Pszenicę oraz pszenżyto sieje się gęściej niż jęczmień jary. Jest to uzależnione w głównej mierze od zdolności krzewienia, która dla każdego gatunku oraz odmiany jest inna. Zbyt gęsty siew może spowodować zwiększenie wysokości łanu oraz jego zagęszczenia. Co w konsekwencji przyczynia się do mniejszego naświetlenia wewnątrz łanu i gorszego przewietrzenia, a to sprzyja rozwojowi chorób.
Obliczanie normy wysiewu według wzoru
Norma siewu (kg/ha) = [obsada na 1 m2 (szt.) x MTZ (g)]/wartość użytkowa ziarna (%)
Wartość użytkowa (%) = (zdolność kiełkowania x czystość)/100
Gatunek | Obsada kiełkujących ziarniaków szt./m2 |
Pszenica jara | 400-550 |
Jęczmień jary pastewny | 300-350 |
Jęczmień jary browarny | 300-400 |
Owies | 500-600 |
*obsada jest uzależniona od klasy gleby
Do obliczenia normy wysiewy możemy wykorzystać także specjalne kalkulatory, które dostępne są na stronach firm nasiennych.
