Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku przed kwitnieniem 2025

fot. Katarzyna Kupczak

Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku przed kwitnieniem to wyzwanie, które wymaga świadomego wyboru odpowiednich strategii ochrony. W takim razie, jakich środków użyć? Trafna decyzja podparta wiedzą o szkodniku może przesądzić o powodzeniu ochrony, następnie reszty sezonu produkcyjnego.

Dość wysoka w lutym i marcu temperatura sprawiła, że rzepak ozimy intensywnie wznowił wegetację. W efekcie pojawienie się szkodników, takich jak chowacze czy szkodniki ssące, zmusza rolników do szybkiej reakcji. Co więcej, kurcząca się lista dozwolonych substancji czynnych oraz zmienna pogoda komplikują skuteczne wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku. W takim razie, jakich środków i kiedy użyć, aby efekt zadowolił farmerów?

Jakie szkodniki atakują wiosną rzepak przed kwitnieniem?

Gatunki

Do najgroźniejszych szkodników występujących w rzepaku ozimym wiosną zalicza się następujące gatunki:

• chowacz brukwiaczek,
• chowacz czterozębny,
• chowacz granatek,
• mączlik warzywny,
• mszyce — kapuściana i brzoskwiniowa.

Kontaktowe zwalczanie szkodników rzepaku — szybki efekt, krótkotrwała ochrona

Chowacz czterozębny — chrząszcz

fot. Katarzyna Kupczak

Wiosną wielu rolników decyduje się na zastosowanie pyretroidów, takich jak cypermetryna, deltametryna, gamma-cyhalotryna, lambda-cyhalotryna, tau-fluwalinat.

Niewątpliwie o ich użyciu decyduje wiele zalet.
Zatem zacznijmy od finansowej. Otóż pyretroidy to jedne z najtańszych obecnie na rynku insektycydy. Po drugie są to środki totalne. Czyli są zabójcze wobec wielu gatunków owadów — zarówno szkodliwych, niestety i pożytecznych. Preparaty kontaktowe, powierzchniowe działają natychmiastowo po zetknięciu z owadem, redukując jego populację. Co więcej, ich skuteczność nie zależy od wysokiej temperatury. Wprost przeciwnie, są najefektywniejsze do 20°C. Dzięki temu są idealne do stosowania w chłodniejsze dni wczesnej wiosny.

Mączlik warzywny

fot. Katarzyna Kupczak

Pyretroidy mają jednak kilka wad.
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, działają destrukcyjnie także na pożyteczne owady. Co prawda wczesną wiosną populacje organizmów pożytecznych nie są jeszcze bardzo liczne, gdyż rozwijają się później niż szkodliwych. Jednak redukują ich liczbę. Poza tym ochrona, którą zapewniają pyertroidy, jest krótkotrwała. Ponadto powierzchniowy środek może zostać szybko spłukany przez deszcz, rosę czy topniejący śnieg. Czyli rośliny pozostają narażone na kolejne naloty szkodników. Dlatego w obecnych warunkach pogodowych, gdy owady atakują plantacje falami, jedno zastosowanie insektycydu powierzchniowego nie wystarcza. Potrzebne są następne zabiegi. Owady dość szybko uodporniają się na substancje pyretroidowe, stąd częste ich stosowanie sprawia, że wkrótce przestają wywoływać jakikolwiek skutek ochronny.

Środkiem kontaktowym powierzchniowym jest także etofenproks z grupy eterów arylo-propylowych.

Układowe zwalczanie szkodników rzepaku — długotrwała bariera ochronna

Preparaty działające wgłębnie i układowo (systemicznie), to rozwiązanie zapewniające ochronę nawet przez 10–14 dni od opryskiwania. Substancje czynne takie jak acetamipryd (zarówno powierzchniowy, wgłębny, jak i układowy) i flupyradifuron (układowy) wnikają do wnętrza rośliny. Układowe rozprowadzane są z krążącym sokiem roślinnym po jej organach i tkankach. Co ważne, ich skuteczność nie spada po opadach deszczu, gdy już wniknęły. Poza tym ochrona obejmuje również nowe przyrosty, które pojawiły się po zabiegu opryskiwania łanu.

Jednakże skuteczność większości preparatów układowych zależy od temperatury. Ściśle mówiąc, są one najskuteczniejsze przy co najmniej kilkunastu °C. W takich warunkach substancje te są szybko przyswajane przez roślinę. Trzeba jednak podkreślić, że acetamipryd działa w szerokim zakresie temperatury od 5°C do 25°C.

Biologia wiosennych szkodników rzepaku

Jakimi insektycydami można zwalczyć szkodniki w rzepaku przed kwitnieniem?

Dorosłe osobniki chowaczy (chrząszcze) oraz wszystkie stadia rozwojowe mączlików i mszyc bytują na powierzchni roślin — na pędach, liściach, w kwiatostanach.

Natomiast zarówno jaja, jak i larwy ww. chowaczy znajdują się już wewnątrz roślin — w ogonkach liściowych, pędach.

Dlatego, o ile szkodniki przebywające na powierzchni rośliny (mączliki, mszyce, chrząszcze) można zniszczyć środkami powierzchniowymi, o tyle jaj i larw chowaczy nie uda się nimi zwalczyć. Do tego celu trzeba użyć środków układowych.

Skuteczne wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku wymaga poznania ich biologii. Na przykład, aby zniszczyć larwy chowaczy, które żyją, żerują i rozwijają się w pędzie rzepaku, trzeba użyć insektycydów układowych. Ewentualnie zniszczyć dorosłe osobniki środkiem powierzchniowym, zanim złożą jaja do wnętrza pędu

fot. Katarzyna Kupczak

Ponadto szkodniki ssące, czyli mączliki czy mszyce efektywnie zwalcza się także środkami wgłębnymi i układowymi. Pobierają bowiem substancję czynną z wysysanym sokiem i giną w efekcie zniszczenia układu pokarmowego czy nerwowego.

Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku — strategia łączona

W związku ze wzrostem uciążliwości szkodników oraz ryzykiem rozwoju odporności zaleca się stosowanie strategii łączonej. Łączenie substancji powierzchniowych z układowymi pozwala uzyskać szybki efekt redukcji populacji i zabezpieczyć plantację na dłuższy czas. Co więcej, stosowanie substancji z różnych grup chemicznych zmniejsza ryzyko wykształcenia odporności szkodników. Aby działania były skuteczne, zabiegi należy wykonywać w zalecanych dawkach, terminach i zgodnie z instrukcją producenta.

Mieszaniny można sporządzić samodzielnie (mieszanina zbiornikowa) lub skorzystać z gotowych mieszanin handlowych.

Zastosowanie i przemienność poszczególnych substancji lub mieszanin należy dokładnie zaplanować, monitorując prognozy pogody i stan plantacji. Pamiętajmy, że rozsądne gospodarowanie insektycydami to inwestycja w przyszłość naszych upraw.

Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku — metody ochrony

Wiosenne zwalczanie szkodników w rzepaku wymaga elastycznego podejścia. Skuteczność ochrony zwiększa odpowiedni dobór preparatów i właściwe dostosowanie terminu zabiegów do warunków pogodowych. Dlatego warto rozważyć zarówno kontaktowe, jak i układowe metody, aby skutecznie chronić plantacje przez cały okres wiosennego zagrożenia ze strony szkodników.

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!