Zapalenie pęcherza u trzody chlewnej

fot. Adobe Stock

Zapalenie pęcherza u świń występuję na całym świecie. Zapewne zjawisko związane jest ze zmianami w zarządzaniu nowoczesną produkcją trzody chlewnej, zwłaszcza z chlewami, w których mamy niski poziom higieny oraz podwyższony poziom stresu świń. Jak leczyć zakażenie pęcherza moczowego?

Mocz przechodzi z nerek przez dwie rurki (moczowody) do pęcherza moczowego. Gdy pęcherz się wypełnia, nacisk zastawki moczowodowe zatrzymuje mocz z powrotem w kierunku nerek. U chorych loch zastawki moczowodów są często skracane z normalnej długości do zaledwie 10 mm. A jeśli występuje zapalenie pęcherza, bakterie mogą cofać się z powrotem do nerek, wywołując bardzo ostrą reakcję. Powoduje to zatrzymanie funkcji nerek (przeciek nerkowy). Śmierć następuje w ciągu kilku godzin.

Zapalenie pęcherza u świń – przebieg

Zapalenie pęcherza moczowego przebiega zwykle subklinicznie. Reakcje ogólnoustrojowe są rzadkie. To sprawia, że ​​rozpoznanie choroby jest trudne. Możliwe objawy kliniczne obejmują: częste oddawanie moczu, wydzielinę ze sromu i gorączkę, ale często są one związane z zapaleniem błony śluzowej macicy lub pochwy, a nie samym zapaleniem pęcherza. Nie ma ogólnych wytycznych według których można diagnozować zapalenie pęcherza u loch. U świń najczęściej stosuje się analizę moczu i posiew moczu. Niemniej jednak testy te często dają wyniki fałszywie dodatnie z powodu wpływu procedury pobierania próbek. Prawidłowa diagnoza ma kluczowe znaczenie dla właściwego leczenia.  To z kolei jest bardzo ważne jeśli hodowcy zależy na minimalizowaniu stosowania antybiotyków i zwiększaniu wydajności rozpłodowej loch oraz zdrowiu i przeżywalności prosiąt. 

Obecny wskaźnik zapadalności na zapalenie pęcherza jest wysoki i głównie zależy od systemu zarządzania i utrzymania.

fot. Fotolia

Dlaczego dochodzi do zakażenia pęcherza moczowego?

Obecny wskaźnik zapadalności na zapalenie pęcherza jest wysoki i głównie zależy od systemu zarządzania i utrzymania. Niespecyficzne i oportunistyczne organizmy hamujące pochwę i cewkę moczową zwykle wstępują do pęcherza moczowego i mogą ostatecznie powodować jego zapalenie. Macica może być również rezerwuarem infekcji dróg moczowych i odwrotnie.

Escherichia coli jest dominującym gatunkiem bakterii związanym z około 70% przypadków zakażenia pęcherza moczowego. Escherichia coli występuje głównie w monokulturze, ale także jako kultura mieszana ze Staphylococcus spp., Streptococcus spp., Proteus spp. i innymi. Normalnie układ odpornościowy lochy jest w stanie wyeliminować infekcje z pęcherza moczowego, chyba że jest on osłabiony. Sam poród obniża odporność i powoduje zaparcia. To zwiększa ryzyko przedostania się bakterii i toksyn do układu krwionośnego. 

Jak diagnozować zapalenie pęcherza u trzody chlewnej?

Analiza moczu jest cennym narzędziem w diagnostyce zapalenia pęcherza moczowego. Najpopularniejszym sposobem jest zbieranie spontanicznego moczu ze środkowego strumienia w przezroczystej probówce. Najlepszą porą na zbieranie moczu jest poranek przed karmieniem, ponieważ może to mieć wpływ na wyniki. Analiza moczu obejmuje makroskopową i mikroskopową ocenę moczu oraz testy na sztyfty moczu. W przypadku oceny makroskopowej bierzemy pod uwagę: kolor, zapach i zmętnienie. Kolor może zmieniać się od jasnożółtego do ciemnożółtego, w zależności od stężenia moczu. Barwa nie powinna być czerwona lub brązowa. To wskazywałoby na krwiomocz lub mioglobinurię. Zmętnienie moczu powinno być wyraźne. Mętny lub mętny wygląd może wskazywać na obecność bakterii. Obecność bakterii może również zwiększać poziom amoniaku w moczu i powodować nieprzyjemny zapach. 

W ocenie mikroskopowej bierzemy pod uwagę  liczbę: erytrocytów, leukocytów i komórki nabłonkowe. Mocz zdrowych macior nie powinien zawierać erytrocytów, a jedynie niewielką liczbę (jeden do czterech na pole widzenia) leukocytów. Próbka jest uważana za pozytywną, gdy w polu widzenia znajduje się więcej niż pięć białych krwinek. Obecność komórek nabłonka przejściowego i bakterii oraz ciężar właściwy moczu wyższy niż 1,020 może wskazywać na zapalenie pęcherza moczowego.

Zakażenie pęcherza moczowego a testy diagnostyczne

Inną metodą oceny są testy diagnostyczne. Oceniane mogą być następujące parametry: białko, pH, azotyny, krew i leukocyty. 

Badanie bakteriologiczne moczu jest uważane za ogólnie wiarygodną metodę, gdy diagnozujemy zapalenie pęcherza u żywych zwierząt. Czułości i swoistości są podobne do tych stosowanych do oceny zmętnienia moczu oraz pomiaru krwi i białka za pomocą testu paskowego moczu.  

Pod mikroskopem ostre zapalenie pęcherza moczowego charakteryzuje się utratą nabłonka i koloniami bakteryjnymi znajdującymi się na powierzchni pęcherza moczowego.

fot. Fotolia

Badanie pośmiertne pęcherza moczowego może dostarczyć użytecznych informacji o przyczynowych ustaleniach diagnostycznych. Ważne, aby pęcherz moczowy był przebadany i wyciągnięty szybko po śmierci zwierzęcia ponieważ szybki proces autolityczny tkanki może powodować mylące wyniki. W zależności od charakteru, zakażenie pęcherza moczowego można zaobserwować w postaci różnych ilości moczu ze skrzepami krwi, fibryny, ropy i tkanki martwiczej. Obrzęknięte błony śluzowe są przeważnie mętne i pozbawione blasku oraz mają rozlane zaczerwienienia. Ponadto u zakażonych zwierząt wykrywa się często wybroczyny lub krwotoki obszarowe, a także zgrubienie ściany pęcherza moczowego.  

Ostre zapalenie pęcherza moczowego w ujęciu mikroskopowym

Pod mikroskopem ostre zapalenie pęcherza moczowego charakteryzuje się utratą nabłonka i koloniami bakteryjnymi znajdującymi się na powierzchni pęcherza moczowego. Błona śluzowa blaszki właściwej jest obrzęknięta i ma rozlany naciek z granulocytami neutrofilowymi. Ponadto w tkance występują powierzchowne przekrwienie i krwawienie.

Leczenie zapalenia pęcherza u świń

Leczenie infekcji dróg moczowych może być skuteczne, jeśli odpowiedni lek przeciwbakteryjny podamy na wczesnym etapie choroby. Penicylina i ampicylina są często lekami z wyboru ze względu na ich skuteczność w warunkach alkalicznych i ich skłonność do wydalania przez drogi moczowe. Dawki 2,2 mg/kg są zazwyczaj podawane domięśniowo przez 3 dni. Rozpuszczalna w wodzie ampicylina może być podawana w dawce 2,3 mg/kg przez 5 dni.

Utrzymanie doskonałej higieny podczas rozrodu i porodu, a także przez cały okres ciąży ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania chorobom dróg moczowych. Pomieszczenia muszą być odpowiednio zaprojektowane, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się patogenów w stadzie i umożliwić skuteczne usuwanie odchodów ze środowiska. Woda powinna być dostępna przez cały czas, ponieważ ograniczanie jej dostępności powoduje wzrost nieprawidłowych parametrów moczu u loch prośnych. Tym samym dochodzi do zmniejszenia wydalania moczu, zwiększenia ciężaru właściwego (>1,026) i zwiększenia stężenia kreatyniny. 

Choroby układu moczowego są częstymi zaburzeniami rozrodu na fermach loch i prowadzą do znacznych strat z powodu zmniejszonej wydajności rozrodu. Dlatego ważna jest praktyczna i dokładna praca diagnostyczna, w celu wczesnego wykrywania infekcji dróg moczowych.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!