Racice krowy – jak o nie prawidłowo dbać?

Racice krowy – Dlaczego są tak ważne i jak o nie dbać? Wyjaśniamy, co oznacza prawidłowa lokomocja bydła oraz podpowiadamy jak ją ocenić. Jakich symptomów nie należy bagatelizować?
Przeżuwacze muszą chodzić. Ruch to warunek konieczny dla prawidłowego funkcjonowania krowiego organizmu. Zaburzenia w lokomocji i zalegania to początek efektu domino, który zostanie wywołany przez schorzenia racic. Począwszy od odleżyn, drobnych urazów czy otarć, poprzez zmniejszone pobranie paszy, a co za tym idzie zmniejszoną produkcję i choroby metaboliczne, aż po brakowanie ze stada. Taki pesymistyczny scenariusz to nie science-fiction, a całkiem realna perspektywa, gdy przeoczymy fakt, że racice krowy są w złym stanie.
Spis treści
Schorzenia racic – objawy
Zdrowe racice krowy zależą od kilku czynników: żywieniowych, warunków bytowych czy techniki wykonania korekcji. W każdym z tych elementów nie trudno o popełnienie błędu i zaburzenie zdrowia racic a co za tym idzie krowiego komfortu. Na jakie objawy zwrócić uwagę by nie przegapić czerwonej lampki alarmowej?
Postawa krowy podczas stania i ruchu. To bardzo wyraźny znak którego nie powinniśmy bagatelizować. Zwróćmy uwagę czy stojąca krowa ma płaski grzbiet, a w ruchu przyjmuje on formę łukowato wygiętego ku górze ( karpi kształt). Bowiem to mówi nam o problemach z racicami. Dobrze wtedy przeprowadzić wnikliwą obserwację i ocenę ( w 5 stopniowej skali) lokomocji krowy. Koniecznie na płaskim terenie.
Częstotliwość chodzenia i/lub długość leżenia. Taką obserwację ułatwiają nam aktynometry ( edometry) rysujące wykresy częstotliwości poruszania się krów. Gdy obserwujemy taki wykres na pewno zauważymy spadek aktywności i poruszania się. Utrzymujący się spadek powinien zainteresować opiekuna już w pierwszym dniu w którym został zauważony.
Spadek pobrania paszy. O tyle o ile możliwość zaobserwowania tego elementu przy stole paszowym jest słabsza to bardzo dobrze będzie to widać przy stacji paszowej. Krowy bardzo chętnie podchodzą do stacji paszowych, w których jest smakowity granulat. Brak chęci skorzystania ze stacji jest niepokojący.
Jak dbać o racie krowy?
Schorzenia racic krów często mają swoje przyczyny w błędach żywieniowych. Zdrowie racic wymaga zbilansowanego żywienia przede wszystkim pod kątem witamin minerałów i aminokwasów. Biorą one udział w procesie budowy rogu racicowego, odpowiadają za jego twardość i wytrzymałość. Aminokwasy niezbędne do keratynizacji to cysteina i metionina, minerały to przede wszystkim wapń oraz pierwiastki i witaminy tj. biotyna. Brak równowagi w minerałach (miedzi, selenie i manganie) i witaminach (zwłaszcza A, D i biotynie), a także niedobory żywieniowe mogą prowadzić do wytworzenia rogu, który może być bardziej podatny na pęknięcia i infekcje. To właśnie siarka i niektóre pierwiastki śladowe pozytywnie wpływają na twardość rogu.
Podaż niezbilansowanej paszy również może prowadzić do zakwaszenia krów. To bardzo istotnie wpływa na stan i zdrowie racic. Racice stają się kruche.
Posadzki i ukształtowanie podłogi
Korytarze spacerowe w oborach, miejsca przepędów, wybiegi, czyli ciągi, po których poruszają się krowy muszą mieć odpowiednią teksturę i ukształtowanie. Absolutnie nie ma mowy o ostrych skosach, wysokich stopniach, krawędziach czy uskokach. Absolutnie nie może być mowy o śliskich niebezpiecznych posadzkach. Przy takich powierzchniach racice krowy są szczególnie narażone na uszkodzenie.
Krowa, mimo iż porusza się na 4 kończynach to jednak ma spory gabaryt, dla którego każdy poślizg, uderzenie o krawędź, ześlizgnięcie racy czy nadłamanie racicy w źle wyprofilowanych rusztach może skończyć się brakowaniem ze stada. Aby utrzymać krowi komfort i zdrowie racic konieczne jest utrzymywanie posadzki w należytym stanie i dobrej częstotliwości czyszczenia czy renowacji. Kłopoty wynikające z braku odpowiedniej czystości i tekstury to przede wszystkim wrzody podeszwy będące następstwem wbicia się ciała obcego w podeszwę racicy. Inne schorzenia racic to zapalenia skóry wynikające z uszkodzeń i brodzeniu z odchodach, erozja piętek, pęknięcia rogu itp.
Korekcja chorych racic
Rozmowa z osobą/firmą przeprowadzającą korekcję racic może wnieść wiele informacji i wskazówek dla hodowców, co pozwoli na unikanie błędów. To właśnie osoby, które wykonują korekcję mają najlepszy obraz stanu racic krów. Wiedzą czy róg racicowy nie jest za miękki nie kruszy się, czy nie ma zbyt dużej ilości wbitych elementów, które najczęściej obrastają tworząc podwójną podeszwę. Konstruktywna rozmowa i prowadzenie dokumentacji pozwoli na wdrożenie planu kontroli racic w stadzie. To z kolei zapobiegnie wielu schorzeniom a nawet sytuacjom krytycznym.
Racice krowy – kontrola
Zdrowie racic to absolutna podstawa żeby zapewnić krowie komfort bytowania. Z kolei dla posiadaczy krów oznacza to spokojną głowę o koszty związane z załamaniem produkcyjności i nakładami na leczenie. Jednym z bardzo pomocnych narzędzi do pilnowania, aby racice krowy były zdrowe jest kalendarz korekcyjny.
Analizując momenty krytyczne w cyklu produkcyjnym krów można śmiało stwierdzić że dwu, maksymalnie trzykrotna korekcja racic w ciągu roku w zupełności wystarcza. Oczywiście nie licząc momentów koniecznej interwencji. Korekcja u krów przechodzących na sektor zasuszenia, korekcja w sezonie pastwiskowym i przed zimą. Podsumowując, zdrowie racic może być proste do uzyskania, wystarczy tylko konsekwencja i dobry plan działania.
