Antraknoza cebuli – jak skutecznie chronić plantacje?

Antraknoza stanowi zagrożenie zwłaszcza w uprawie cebuli o białych (srebrzystych) łuskach, choć notowana jest także na plantacjach cebuli żółtej i czerwonej. Jak chronić cebulę przed tą chorobą? Podpowiadamy.
Sprawcą choroby jest grzyb Colletotrichum circinans, należący do workowców. Poniżej informacje o tym patogenie i powodowanych przez niego szkodach. A także możliwości zapobiegania antraknozie na plantacjach cebuli.
Spis treści
Opis grzyba Colletotrichum circinans, sprawcy antraknozy cebuli
Do żywicieli Colletotrichum circinans zaliczają się gatunki roślin z rodzaju Allium: por, cebula, czosnek i szalotka. Źródłem infekcji jest zakażona gleba, gdzie grzyb przeżywa na resztkach chorych roślin i pozostawionych w polu porażonych cebulach. Duża wilgotność i ciepło sprzyjają wytwarzaniu zarodników konidialnych, które następnie rozprzestrzeniają się z wiatrem i deszczem. Konidia infekują łuski dojrzałych cebul w warunkach temperatury w zakresie 20–26°C. Zakażenie zwykle występuje po około dwóch do trzech tygodni od siewu. Grzyb C. circinans może zakończyć swój cykl życiowy w czasie krótszym niż tydzień.
Symptomy antraknozy cebuli i identyfikacja sprawcy
Na powierzchni suchych łusek okrywowych i wokół szyjki tworzą się koncentryczne kręgi grzybni o ciemnej barwie. Może też ona rozwijać się pod łuskami. W sprzyjających warunkach, tj. przy dużej wilgotności, choroba może się rozprzestrzenić na łuski wewnętrzne, przyczyniając się do powstania niewielkich, żółtych zmian. W przypadku silnego porażenia, cebula może marszczyć się i przedwcześnie kiełkować. Na liściach tworzą się zmiany nekrotyczne. Głęboka penetracja tkanek może ponadto powodować drobne, zapadnięte, żółtawe plamy.
Straty gospodarcze powodowane przez chorobę i występowanie w świecie
Choroba występuje zwykle pod koniec sezonu wegetacyjnego i dalej rozwija się w przechowalniach, szczególnie gdy wilgotność powietrza jest wysoka w tym środowisku. Antraknoza stanowi zagrożenie szczególnie w uprawie cebuli o łusce białej (srebrzystej). Sprawca choroby, C. circinans występuje powszechnie wszędzie tam, gdzie uprawia się cebulę. Grzyb ten został po raz pierwszy opisany w Wielkiej Brytanii i jest tam obecnie szeroko rozpowszechniony. W Argentynie też stwierdzono jego obecność, jednakże wciąż istnieją obszary, skąd współcześnie donosi się o pierwszym pojawieniu się patogenu, np. w Iranie czy Korei.
Metody niechemicznego zapobiegania antraknozie cebuli
Z metod zapobiegawczych trzeba uwzględnić te, które nie są sprzyjające do rozwoju sprawcy choroby. Ściśle mówiąc, należy przestrzegać następujących zasad:
- uprawa odmian żółtych i czerwonych na obszarach zagrożonych infekcją;
- stosowanie płodozmianu co 2–3 lata;
- utrzymywanie prawidłowego drenażu, unikanie nadmiernej wilgotności gleby;
- regularne lustracje uprawy (1–2 razy w tygodniu) w czasie wegetacji;
- zbiór plonu podczas bezdeszczowej pogody;
- szybkie wysuszenie cebul po zbiorze;
- w czasie przechowywania utrzymywać wilgotność powietrza poniżej 75%.
Możliwości chemicznego zwalczania antraknozy
Nie ma zarejestrowanych fungicydów do ochrony cebuli przed antraknozą. Wskazane jest zaprawianie nasion środkiem Maxim w dawce 1 ml/kg nasion. Z obserwacji wynika, że skuteczne ograniczanie choroby może odbywać się poprzez stosowanie fungicydów systemicznych w czasie wegetacji na plantacji cebuli „przy okazji” ochrony roślin przed innymi chorobami, szczególnie szarą pleśnią czy zgnilizną szyjki cebuli.
