Koszty ogólnogospodarcze. Czy mają realny wpływ na wynik ekonomiczny gospodarstwa?
Liczyć każdy nie tylko może, lecz nawet powinien. Pominięcie takiego elementu w kalkulacji opłacalności, jak koszty ogólnogospodarcze zamazuje obraz wyniku finansowego.
Spis treści
Dwa cele Wielkopolskiej Izby Rolniczej
Analizując kalkulacje wykonywane przez Wielkopolską Izbę Rolniczą, trzeba się zgodzić z tezą, że są one przygotowane dla rolników z udziałem rolników. Specjaliści z Działu Ekonomiki, Marketingu i Rynku Rolnego tak skonstruowali kalkulacje, aby były przejrzyste i łatwe do zinterpretowania przez osobę bez przygotowania ekonomicznego. Drugim celem było zastąpienie kosztów szacunkowych kosztami rzeczywistymi wszędzie tam, gdzie to było możliwe. Kalkulacje prowadzone są i opiniowane przez rolników–praktyków, co daje im wysoką wiarygodność. Rodzaj kosztów i ich wartość może zweryfikować każdy rolnik prowadzący gospodarstwo rolne. Wynikiem pracy specjalistów WIR i rolników jest wypracowanie nowej kategorii ekonomicznej nazwanej wynikiem finansowym. Analizując wynik finansowy można otrzymać informację o wysokości kosztu wytworzenia jednostki produktu. A drugą istotną informacją jest odpowiedź na pytanie, czy gospodarstwo posiada zdolność inwestowania. O terminach ekonomicznych używanych przy sporządzaniu kalkulacji pisaliśmy w materiale https://www.agrofakt.pl/kalkulacja-uprawy-rzepaku-obliczyc-koszty/
Koszty ogólnogospodarcze
–Co by tu jeszcze można wciągnąć w koszty – kombinuje każda poważna księgowa, każdego poważnego przedsiębiorstwa. Czy rolnik pamięta, lub zdaje sobie sprawę z tego, jakie ponosi nakłady na działalność rolniczą? I nie mówi się tu o kosztach bezpośrednich. Kalkulacja specjalistów z WIR zawiera m.in. takie koszty, jak użytkowanie samochodu osobowego, rozmów telefonicznych, obowiązkowych przeglądów technicznych, ubezpieczeń itp. Są to oczywiście koszty w części związanej z prowadzeniem gospodarstwa! Czy rolnicy uwzględniają je w swoich kalkulacjach! Raczej nie a jeśli, to nieliczni. W obliczeniach sporządzanych przez ekonomistów z WIR kosztem za wykonaną pracę jest jedynie ten zakres prac, które może wykonać pracownik najemny. Praca polegająca na zarządzaniu, załatwianiu spraw czy sporządzaniu zakupów związanych z gospodarstwem nie jest zaliczana do kosztów.
Gospodarstwo wirtualne
Tak. Ekonomiści z Wielkopolskiej Izby Rolniczej stworzyli gospodarstwo „wirtualne”, ale mające cechy przeciętnego gospodarstwa rolniczego funkcjonującego w Wielkopolsce. Uwzględniona została średnia powierzchnia gospodarstwa, chów zwierząt, przeciętne wyposażenie w budynki, maszyny i sprzęt rolniczy. Założenia skonsultowane z rolnikami pozwoliły, już w nie na tak bardzo wirtualnym gospodarstwie, dokonać niezbędnych kalkulacji uwzględniających również koszty ogólnogospodarcze. Modelowe gospodarstwo zostało poddane wnikliwej analizie, która miała na celu wyodrębnienie rzeczywistych kosztów funkcjonowania. Aby prawidłowo prowadzić analizę kosztów i opłacalność produkcji rolnej oraz gromadzić i przetwarzać informacje gospodarcze, WIR stworzyła oryginalny program sprawozdawczy pn. Złotówka. Pozwala on nie tylko realizować statutowe zadania Izby, ale okazał się przydatny przy sporządzaniu wszelkiego rodzaju kalkulacji. Przyjęte technologie uprawy roślin czy żywienia zwierząt obrazują rzeczywiste rozwiązania stosowane przez przeciętnych wielkopolskich rolników.
Zdolność odtwarzania majątku gospodarstwa
To kolejny, nowatorski wskaźnik, „przyjazny” zwykłym zjadaczom a zwłaszcza producentom chleba. W przystępny sposób wyjaśnia mechanizm funkcjonowania gospodarstwa. W zależności od tego, jaką wartość przybiera, informuje rolnika, czy i w jakim stopniu gospodarstwo może inwestować. Zawiera również wskazówkę czy, a jeśli to na ile, została „przejedzona” amortyzacja. Jest sygnałem ostrzegawczym pokazującym, do którego momentu nie konsumujemy w wyniku gospodarowania dorobku poprzednich pokoleń. Specjaliści z WIR pokazują, że wskaźnik informuje, o tym że wynik finansowy pokrył amortyzację, lub nie. Zaznaczają również, że amortyzacja wydzielona jest z kosztów ogólnogospodarczych, a gospodarstwo traktowane jest jak normalna firma, gdzie nastąpiła już zapłata za pracę. Ekonomika może być prosta, łatwa a nawet przyjemna. O wskaźniku pn. „Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa” pisaliśmy szczegółowo w materiale https://www.agrofakt.pl/kalkulacja-uprawy-rzepaku-obliczyc-koszty/
Innowacyjność przynosi rezultaty
-Sporządzanie analiz, ocen i formułowanie opinii z zakresu produkcji rolnej a następnie przekazywanie ich administracji rządowej należy do podstawowych zadań pracowników Izb Rolniczych – wyjaśnia Kornel Pabiszczak, ekonomista z Działu Ekonomiki, Marketingu i Rynku Rolnego WIR. – Pracownicy Wielkopolskiej Izby Rolniczej od lat starają się przybliżyć rolnikom zawiłe często pojęcia ekonomiczne. Prezentując im metodykę sporządzania kalkulacji wprowadziliśmy bardziej zrozumiałe dla nich pojęcia. Jednym z nich jest wskaźnik „zdolność odtwarzania majątku gospodarstwa”. Bardzo pomocny w naszej pracy jest również program „Złotówka”, pozwalający na bieżąco śledzić ceny rynkowe z całego województwa. Oczywiście najcenniejsze są dla nas uwagi rolników, którzy dzwonią do nas z całego kraju i dyskutują na temat publikowanych kalkulacji. I właśnie te dyskusje, uwagi i sugestie rolników świadczą o tym, że nasza praca ma sens, że jest im potrzebna.
Zwrócenie uwagi na konieczność uwzględniania kosztów ogólnogospodarczych przy jednoczesnym przyjaznym pokazaniu kalkulacji w gospodarstwie rolnym jest niewątpliwie działaniem zasługującym na szerokie propagowanie wśród rolników. Przytoczone w materiale tabele obrazują wybrane i przykładowe kalkulacje kosztów w wirtualnym gospodarstwie utworzonym przez ekonomistów WIR – Kornela Pabiszczaka i Grzegorza Wysockiego. Pokazane kalkulacje mogą być pomocne rolnikom, którzy pokuszą się o podobne obliczenia dla swojego gospodarstwa.