Pasożyty jelitowe w stadach świń – kontrola i leczenie

fot. Fotolia

W przypadku świń pasożyty jelitowe powodują wiele strat na każdym etapie produkcji. Świadomość producentów trzody chlewnej powinna uwzględniać również stan zdrowia zwierząt. Kontrola pasożytnicza wdrożona jako stały element hodowli może skutecznie wyeliminować robaki u świń. Jak ją przeprowadzać?

Wśród konsumentów rośnie zainteresowanie zdrową, ekologiczną żywnością. Dlatego producenci powinni nie tylko skupiać się na produkcji o wysokiej intensywności, ale także zwracać uwagę na zdrowotność zwierząt, ich kondycję i zapewnienie dobrostanu. Konsumenci chcą mieć pewność, że kupowana przez nich wieprzowina jest wolna od negatywnych skutków inwazji pasożytniczych, ale także nie zawiera śladów środków przeciwpasożytniczych. Dlatego zasadne jest stosowanie odpowiednich programów i strategii na pasożyty jelitowe. Konieczny jest sposób zwalczania inwazji pasożytniczych dostosowanych do profilu produkcji.

Jak rozwijają się pasożyty jelitowe?

Ważnym elementem walki z chorobami pasożytniczymi jest poznanie cykli rozwojowych pasożytów i dostosowanie odpowiedniego środka przeciwpasożytniczego.

Naukowcy badali przydatność moksydektyny i to, czy eliminuje pasożyty jelitowe. Stwierdzili na tej podstawie, że w gospodarstwie o otwartym systemie utrzymania, przy prowadzeniu jedynie tuczu, podanie preparatów odrobaczających jest proste.

Sprawa komplikuje się jednak w przypadku produkcji prowadzonej w cyklu zamkniętym. W trakcie kuracji na robaki u świń, niewielka liczba zwierząt nie będzie poddana terapii. Chodzi np. o lochy w wysokiej ciąży, sztuki przeznaczone w ciągu 28 dni na ubój czy prosięta. Osobniki te, mając pasożyty jelitowe, będą przyczyną reinwazji, szczególnie przy dużym zagęszczeniu zwierząt w chlewni.

Robaki u świń – eliminacja krok po kroku

Pasożyty jelitowe eliminujemy ze stada zaczynając od stada podstawowego, czyli loch. Ponadto regularna kontrola jest jednym z czynników decydującym o skuteczności zwalczania parazytoz. Rutynowe badanie kału stada podstawowego zaleca się co 6 miesięcy. Pozwoli to monitorować status zagrożenia stada rozwojem inwazji pasożytniczej.

Kał do badań parazytologicznych w kierunku m.in. jaj nicieni powinien być pobierany z prostnicy lub bezpośrednio po wydaleniu. Im dłużej leży on na ściółce czy ruszcie, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będzie on zawierał larwy i jaja nicieni saprofitycznych. Utrudnia to wykonywanie badań i postawienie właściwej diagnozy. Kał pobieramy do czystych pojemników i po pobraniu jak najszybciej dostarczamy do laboratorium.

Robaki u świń można rozpoznać na drodze badania poubojowego wybranych narządów wewnętrznych.

fot. Fotolia

Po przeprowadzonych badaniach koproskopowych w zależności od stopnia zarażenia zwierząt, zaleca następujące działania:

• w przypadku identyfikacji w stadzie kilku osobników, u których wystąpiły pasożyty jelitowe w dorosłej formie, należy zwierzęta odizolować od stada i leczyć;
• jeśli 80% badanych próbek jest pozytywna, należy przeprowadzić analizę choroby, aby wykryć źródła zarażenia (wymagane jest również odrobaczenie, połączone z poprawą warunków sanitarnych w chlewni);
• w przypadku, gdy robaki u świń ograniczają się jedynie do ciężarnych lub karmiących loch i dotyczy tylko Ascaris suum, rutynowe odrobaczanie nie jest konieczne. Opieką muszą być objęte przede wszystkim prosięta ssące. Szczególnie, jeśli są one odsadzane w wieku powyżej czterech tygodni;
• wykrycie Ascaris suum jedynie u tuczników, wymusza poprawę higieny środowiska oraz określenie źródła zarażenia;
• w przypadku producentów, którzy prowadzą tucz w cyklu otwartym, szczególnie narażonych na występowanie w swoich stadach mieszanych inwazji pasożytniczych, zakupione świnie powinny być odrobaczone w okresie kwarantanny. 

Pasożyty jelitowe w obrazie poubojowym

Robaki u świń można również rozpoznać na drodze badania poubojowego wybranych narządów wewnętrznych. Analiza zmian poubojowych pozwala na stwierdzenie chorób o ostrym przebiegu, aktualnie występujących w stadzie. Ułatwia też diagnozę chorób przewlekłych, którym towarzyszą przetrwałe zmiany patologiczne. Badanie wątroby na obecność plam mlecznych jest bardziej czułym wskaźnikiem zarażenia stada Ascaris suum, niż stwierdzenie obecności dorosłych glist w przewodzie pokarmowym. 

Robaki u świń – leczenie

Skuteczność terapii na pasożyty jelitowe zależy m.in. od: 

• badania próby kału;
• zastosowania odpowiedniego preparatu;
• wieku świń;
• cyklu życiowego pasożyta;
• środowiska życia świń .

  Leki odrobaczające zawierają substancje z różnych grup chemicznych, które ze względu na zróżnicowane systematyczne, mogą działać często tylko dla szczegółowo określonych grup pasożytów

  fot. Fotolia

Jeśli w stadzie stwierdzimy pasożyty jelitowe przeprowadzając wcześniejszą diagnostykę, program odrobaczania należy realizować według schematu:

• knury odrobaczamy 2–3 razy w roku;
• lochy każdorazowo przed wprowadzeniem na porodówkę. Na 2–3 tygodnie przed porodem. Ponadto należy spełniać zasadę „całe pomieszczenie puste – całe pomieszczenie pełne”. To zapobiegnie zarażeniu nie tylko loch, ale także narodzonych prosiąt;
• warchlaki należy odrobaczyć około 3.–4. tygodnia po odsadzeniu, które miało miejsce w 4. tygodniu życia, czyli tuż przed rozdzieleniem na grupy produkcyjne;
• ponowne odrobaczenie zwierząt zaraz po umieszczeniu ich w tuczarni.

Wydalanie jaj pasożytów jest intensywne jeszcze przez 3–4 dni po podaniu środka. Dlatego istotna jest systematyczna wymiana ściółki i usuwanie odchodów zwierząt. Należy pamiętać, że robaki u świń część cyklu rozwojowego odbywają w środowisku zewnętrznym. Przy braku zachowania higieny u odrobaczonych zwierząt ponownie mogą pojawić się pasożyty jelitowe.

Błędy w kontroli pasożytniczej

W Polsce dostępnych jest wiele środków na pasożyty jelitowe trzody chlewnej, jednak często hodowcy popełniają błędy w stosowaniu leków odrobaczających. Chodzi głównie o: brak systematyczności w zadawaniu leku, zły termin aplikacji, obniżanie dawek preparatu oraz stosowanie nieskutecznych środków dezynfekcyjnych. Środki, które stosujemy do zwalczania pasożytów wewnętrznych u świń możemy podawać w paszy lub drogą iniekcyjną.

Niezależnie od środka jaki wybierze producent, aby pokonać pasożyty jelitowe, koncepcja odrobaczania powinna być długofalowa. Musi opierać się na wcześniejszej diagnostyce – nie może być doraźna. Należy mieć również na uwadze, że pasożyty nabierają lekooporności, do której przyczynia się używanie leków tej samej klasy przez szereg lat np. w populacji Oesophagostomum spp. odporność na iwermektynę pojawia się już po 5–8 generacjach.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!