Wspólna Polityka Rolna 2023-2027 – jakie plusy i minusy?

Praktycznie już dwa lata polscy i unijni rolnicy mierzą się z założeniami Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Które z nich w miarę się sprawdziły, a które nie służą rolnictwu?

Reklama

Wspólna Polityka Rolna 2023-2027 z mniejszym budżetem, ale większymi wymaganiami

Same założenia Komisji Europejskiej dotyczące WRP 2023-2027 były idealistyczne, a rolnicy w UE mieli mieszkać w szczęśliwej krainie. KE zapewniała, że dzięki WPR rolnicy będą otrzymywać godziwe dochody i znacznie poprawią konkurencyjność swoich gospodarstw. Ale Jednocześnie rolnicy mieli w większym stopniu dbać o środowisko i przeciwdziałać zmianom klimatu w ramach Zielonego Ładu.

Unijne instytucje dołożyły rolnikom zobowiązań, ale jednocześnie obcięły finansowanie rolnictwa. Świadczą o tym poniższe liczby. Unijny budżet na rolnictwo w latach 2014–2020 wynosił ponad 408 mld euro. Ale już środki na WPR na lata 2021–2027 to łącznie 387 mld euro.

Czy ekoschematy w WPR 2023-2027 to dobry pomysł?

I właśnie w kwestii finansowania jest największy problem ze Wspólna Polityką Rolną i jej wpływem na rozwój polskiego rolnictwa. Dlaczego? Ekoschematy są tego najlepszym przykładem. Mają za zadanie promować praktyki rolnicze, które bardziej sprzyjają bioróżnorodności i dbaniu o glebę, co w dłuższej perspektywie jest korzystne także dla rolnika. Ale, kiedy w 2024 r. większość z gospodarstwach produkcyjnych w nie weszła, okazało się, że stawki ekoschematów muszą być znacznie obcięte.

Dobrym rozwiązaniem związanym z WPR okazały się też ekoschematy dobrostanowe. Naukowcy wielokrotnie udowodnili, że mięso ze zwierząt utrzymywanych w dobrostanie ma wyższą jakość i jest smaczniejsze. Również konsumenci deklarują, że wolą kupować produkty ze zwierząt utrzymywanych w dobrostanie… dopóki jest ono w przystępnych cenach. Dlatego tak istotne jest odpowiednie premiowanie rolników realizujących dobrostan zwierząt.

W polskim Planie Strategicznym do WPR 2023-2027 na plus są dotacje na rozwój gospodarstwa, zwłaszcza na rolnictwo 4.0. Takie programy dają szansę naszym rolnikom na utrzymanie konkurencyjności. Ale znowu, wstępnie zaplanowane środki na ten cel są znacznie niższe niż potrzeby naszych rolników.

Ekoschemat Dobrostan zwierząt można zapisać na plus WPR 2023-2027. Gdyby tylko udało się ograniczyć biurokrację z nim związaną.

Ekoschemat Dobrostan zwierząt można zapisać na plus WPR 2023-2027. Gdyby tylko udało się ograniczyć biurokrację z nim związaną.

fot. Canva

Wspólna Polityka Rolna 2023-2027 nie wspiera dostatecznie młodych i aktywnych rolników

Dużym problemem dla rozwoju polskiego rolnictwa w Planie Strategicznym do WPR jest brak definicji rolnika aktywnego. Wielu gospodarzy postuluje, aby była ona związana z produkują na rynek, a nie z posiadaczami ziemi rolnej.  Zarówno poprzedni, jak i obecny rząd taki stan właśnie konserwują przez brak zmiany definicji aktywnego rolnika i wprowadzenie płatności dla małych gospodarstw, przez co te nie muszą się starać o ekoschematy, aby uzyskać wyższe dopłaty. Takie podejście powoduje, że jest znacznie mniej pieniędzy dla średnich i dużych gospodarstw, które mogłyby bardziej konkurować na unijnym rynku.

– Cele środowiskowe powinny być finansowane z innych obszarów polityk unijnych niż WPR – uważa Czesław Siekierski.

Ogromnym problem jest także nieodpowiednia zachęta dla młodych rolników. Owszem jest premia dla młodych rolników i dodatkowe dopłaty, ale obecnie to zdecydowanie za mało, aby zatrzymać dzieci rolników w gospodarstwach. Znowu sprawa rozbija się o zbyt niski budżet na WPR. Minister rolnictwa Czesław Siekierski mówił o tym wprost przy okazji grudniowego posiedzenia Agrifish.

– W większym zakresie cele środowiskowe powinny być finansowane z innych obszarów polityk unijnych niż WPR. Również inne fundusze powinien trafiać na rozwój obszarów wiejskich – mówił minister Siekierski

WPR do zmiany

Wspólna Polityka Rolna wymaga szybkiej i głębokiej zmiany, tak aby rolnictwo było bardziej opłacalne a sama WPR służyła w głównej mierze swojemu pierwotnemu celowi, czyli zapewnieniu obywatelom UE zdrowej żywności w odpowiedniej cenie. Czy nowa powstała Rada ds. Rolnictwa przy KE będzie w stanie to przeforsować?

Źródło: KE, PE, MRiRW, Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA), IRWiR PAN

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *