Higiena produkcji świń to podstawa

fot. Fotolia

Higiena produkcji świń to elementarny czynnik wpływający na dobrostan zwierząt i efektywność produkcji. Istnieje szereg czynników, które należy uwzględniać podczas chowu trzody chlewnej. Ustandaryzowane wartości dla każdego z nich są powszechnie znane, ale warto je przypomnieć. 

Pamiętajmy, że prawidłowa higiena produkcji świń obejmuje warunki utrzymania. Te muszą uwzględniać : wiek, stan fizjologiczny, obsadę zwierząt i system utrzymania konkretnej grupy świń.  Przypominamy kilka podstawowych w tym  zakresie informacji (Tabele 1 i 2).

Higiena produkcji świń a warunki bytowe zwierzęcia

Zgodnie z przepisami od 2013 r. lochy i loszki prośne w okresie od 4 tygodnia po pokryciu do 1 tygodnia przed planowanym wyproszeniem należy utrzymywać w grupach. Wymóg ten dotyczy wyłącznie gospodarstw utrzymujących 10 lub więcej loszek lub loch. W zależności od wielkości grupy (do 6szt. , 6-39, powyżej 40), minimalne powierzchnie na jedną sztukę się różnią.

Tabela 1. Minimalna powierzchnia kojca dla świń utrzymywanych pojedynczo.

Tabela 2. Minimalna powierzchnia kojca dla świń utrzymywanych grupowo.

Efektywność produkcyjna – stan pomieszczenia też jest ważny!

Aby higiena produkcji świń, a w efekcie też efektywność produkcyjna mogły być zachowane, należy zadbać o stan pomieszczeń.

Pamiętajmy, że prawidłowa higiena produkcji świń obejmuje warunki utrzymania.

fot. Mariusz Drożdż

• pomieszczenia, kojce oraz wyposażenie powinno być wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia świń. Muszą też nadawać się do dokładnego czyszczenia i dezynfekcji,
• wyposażenie pomieszczeń oraz sprzęt znajdujący się w kojcach powinien być sprawdzany codziennie,
• warunki nie mogą powodować urazów, uszkodzeń lub innych cierpień. Zapewnić trzeba swobodę ruchu. Podłoga powinna być gładka, ale nie śliska, a jej powierzchnia twarda, równa i stabilna. W zależności od grupy świnie można utrzymywać na: płytkiej i głębokiej ściółce, ruszcie, a także na podłożu kombinowanym.

Pomieszczenia przeznaczone do utrzymania świń należy konstruować tak, aby każda świnia mogła:

• położyć się, odpocząć i wstać bez przeszkód,
• leżeć na czystym i suchym legowisku,
• mieć kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami. Loszki i lochy w tygodniu poprzedzającym przewidywany termin porodu oraz w okresie proszenia się mogą być utrzymywane w warunkach niezapewniających im kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami.

Higiena produkcji świń – pozostałe czynniki

Prawidłowa higiena produkcji świń to również odpowiednie: zapylenie w chlewni, poziom gazów, jakość wentylacji, oświetlenie, hałas

Zapylenie i stężenie gazów: stopień zapylenia w pomieszczeniach utrzymujmy na poziomie nieszkodliwym. Wszystkie czynności w pomieszczeniach inwentarskich wykonujmy w sposób minimalizujący powstawanie kurzu, który powinien być regularnie usuwany. W pomieszczeniach dla świń stężenie szkodliwych gazów nie powinno przekraczać:

• dwutlenek węgla (CO2) – 3000 ppm
• siarkowodór (H2S) – 5 ppm
• amoniak (NH3) – 20 ppm

Wentylacja: w gospodarstwach, które stosują wentylację mechaniczną należy zapewnić system wentylacji awaryjnej. Wentylację awaryjną stanowi najczęściej system wentylacji grawitacyjnej. W chwili awarii systemu wentylacji mechanicznej ryzyko śmierci zwierząt wskutek zmian mikroklimatu zwłaszcza temperatury jest wysoki. Musi być zainstalowany system alarmowy, który powiadomi o niesprawnościach wentylacji mechanicznej i pozwoli szybko uruchomić system wentylacji awaryjnej. 

Oświetlenie: zwierzęta nie mogą przebywać cały czas w ciemnościach, dlatego w pomieszczeniach należy zapewnić oświetlenie naturalne (okna, świetliki itp.) lub sztuczne. 

• dla świń natężenie światła musi wynosić co najmniej 40 lx przez 8 godzin dziennie. To odpowiada około 24 W/m2 światła żarowego lub 6 W/m2 światła jarzeniowego,
• w przypadku stosowania wyłącznie oświetlenia sztucznego nie zostawiamy go włączonego przez całą dobę.

Hałas:

• hałas w chlewniach nie powinien być stały, a jego natężenie nie może przekroczyć 85 decybeli,
• należy unikać nagłego źródła hałasu, mogącego wystraszyć zwierzęta,  
• niższy poziom hałasu powinno się zapewnić zwierzętom w nocy, samicom ciężarnym i noworodkom.

Żywienie trzody a higiena produkcji

Aby higiena produkcji świń odbywała się bez problemów, liczy się również odpowiednie żywienie. W tym celu świnie karmimy minimum 1 raz dziennie paszami spełniającymi wymogi higieniczne. Długość koryta należy dostosować do ilości zwierząt  uwzględniając ich wymiary ciała. Dobrze, gdy minimalna długość koryta w zależności od grupy technologicznej świń wynosi: warchlaki do 15 kg – 18 cm, warchlaki do 35 kg – 25 cm, tuczniki, loszki i knurki hodowlane do 110 kg – 33 cm,  lochy i knury powyżej 110 kg – 40-60 cm. Niedopuszczalne jest, aby urządzenia do karmienia i pojenia były zanieczyszczone kałem, moczem, lub  paszą. Dbając o efektywność produkcji nie możemy poić ani karmić zwierząt  przy użyciu sprzętu znajdującego w złym stanie technicznym (korozja, uszkodzenia mechaniczne, chemiczne).

Ponadto należy zapewnić na czas napraw i remontów alternatywne rozwiązanie w zakresie pojenia i kamienia, a ich konstrukcja i rozmieszczenie  powinno minimalizować możliwość zanieczyszczenia. Dodatkowo rozmieszczenie nie może powodować rywalizacji o dostęp oraz przyjmowania nienaturalnych pozycji przy karmieniu i pojeniu.

Efektywność produkcji a materiały manipulacyjne

Właściwa opieka świń w stadzie musi obejmować także realizację racjonalnego planu zabiegów.

Należy wszystkim świniom zapewnić stały dostęp do materiałów manipulacyjnych, które nie mogą jednocześnie stanowić dla nich niebezpieczeństwa. Materiałem absorbującym uwagę zwierząt  w grupach może być, np. ściółka z długiej słomy, siano, trociny, drewno do obgryzania, kiszonka z całych roślin kukurydzy oraz specjalne przedmioty, np. piłki. Nawet to wpływa na to, że higiena produkcji świń może być lepsza. Najlepiej, jeśli są to przedmioty zawieszane, ponieważ świnie niechętnie zajmują się przedmiotami zabrudzonymi i śmierdzącymi. Tworząc grupę świń, która będzie przebywać w jednym kojcu, należy dobierajmy zwierzęta zbliżone wiekowo i o podobnej wadze (różnice w m.c. do 10%).

Pamiętajmy, też, że wpływ na higienę  w chlewni ma postępowanie ze zwierzętami chorymi, lub tymi, z widocznymi uszkodzeniami ciała. Zwierzęta chore lub zranione należy niezwłocznie otoczyć właściwą opieką. W każdym gospodarstwie należy zapewnić możliwość izolowania zwierząt, jeśli wymaga tego ich stan zdrowia. Chorym zwierzętom zapewnijmy suche, wygodne podłoże najlepiej ze ściółką.

Plan zabiegów dla trzody chlewnej

Właściwa opieka świń w stadzie musi obejmować także realizację racjonalnego planu zabiegów:

• świnie poddaje się zabiegom diagnostycznym, terapeutycznym (leczniczym), związanym z identyfikacją, redukcją kłów u prosiąt i knurów, obcinaniem części ogona oraz kastracją,
•  jakiekolwiek zabiegi, które wykonuje się na zwierzętach, a wiążą się z ingerencją w ich organizm może wykonyać tylko i wyłącznie osoba uprawniona w tym zakresie,
• prawo polskie do wykonywania zabiegów na zwierzętach uprawnia lekarzy i techników weterynarii,
• w przypadku świń wykonywanie takich zabiegów jak: skracanie kłów czy obcinanie ogona jest dopuszczalne tylko wtedy, jeśli zauważono poranienie sutków loch lub poobgryzane ogony w grupie świń, 
• zabiegów tych nie wolno wykonywać rutynowo. obowiązkiem właściciela jest sprawdzenie czy można sytuację poprawić poprzez poprawę warunków środowiskowych,
• kastracji świń i obcinania ogonków powinno dokonywać się przed ukończeniem 7 dnia życia. Zabiegi kastracji po 7 dniu życia wykonujemy tylko po zastosowaniu znieczulenia i tylko przez lekarza wet.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!