Malina w Polsce – typy i odmiany

fot. Monika Bieniasz

Malina to gatunek, który od wieków wrósł w polską kulturę ogrodową. Tradycyjne malinowe chruśniaki znajdowały się w każdym polskim ogrodzie. Dzisiaj możemy śmiało pochwalić się jedną z najlepszych szkół hodowlanych malin na świecie oraz niezłą produkcją — pod względem powierzchni i wielkości plonu.

Polska malina — odmiany i owoce zdobywają obecnie rynki światowe.

Malina letnia — czyli owocująca na pędach dwuletnich

Malina jest bardzo dobrym pożytkiem dla pszczół

Prace hodowlane trwają nadal i co kilka lat na rynek wchodzą nowe odmiany o cennych cechach agrotechnicznych oraz z wielkim potencjałem plonotwórczym i prozdrowotnym. Historycznie najbardziej tradycyjnymi odmianami uprawianymi w Polsce były odmiany letnie, czyli takie, które owocują na pędach dwuletnich. Owoce zbieramy w pełni lata.

Malina letnia ma taki cykl biologiczny, iż pędy jednoroczne są zawsze wegetatywne. Dokładniej (jeśli chodzi o te malinowe chruśniaki) w pierwszym roku pędy te nie owocują. W połowie lata na całej ich długości inicjują się pąki kwiatowe, które zakwitną wiosną kolejnego sezonu. W drugim roku życia tych pędów późną wiosną rozpoczyna się kwitnienie, a w pełni lata owocowanie, które trwa około 4 tygodnie. Po zbiorze owoców pęd zamiera i należy go usunąć przy samej ziemi.

Malina jesienna — czyli owocująca na pędach tegorocznych

Druga grupa odmian to maliny owocujące na pędach tegorocznych. Ta grupa z roku na rok staje się bardziej dominująca na plantacjach. Głównym powodem jest znacznie prostsza agrotechnika.

W przypadku tej grupy odmian inicjacja pąków kwiatowych i owocowanie rozpoczynają się w pierwszym roku, w górnej części pędu. Malina ta rozpoczyna owocowanie w drugiej połowie lata, a owoce dojrzewają, aż do pierwszych przymrozków. Jeśli pęd pozostawimy, to w drugim roku jego życia, wczesnym latem w dolnej części pojawiają się kwiaty i owoce. Jednak cecha powtórzenia owocowania w kolejnym sezonie jest rzadko wykorzystywana przez plantatorów.

Najczęściej po pierwszym sezonie owocowania pędy są wycinane przy samej ziemi, aby rośliny mogły dobrze plonować na nowych pędach, które wyrosną wiosną. Zaletą tej grupy malin jest to, że fazy fenologiczne tych odmian rozmijają się ze stadiami rozwojowymi najbardziej uciążliwych szkodników malin takich jak kistnik malinowiec i kwieciak malinowiec. Jednakże istnieją doniesienia, że wymienione wyżej szkodniki pomału zmieniają swoje cykle rozwojowe i mogą też pojawiać się na malinach owocujących na pędach tegorocznych (tabela 1).

Tabela 1. Biologia malin i synonimy nazewnictwa (popularne nazwy)

Malina i jej wymagania glebowe

Malina wymaga gleby piaszczysto-gliniastej o pH 5,5–6,5 i dużej zasobności w substancje odżywcze. Gleby ciężkie zlewne, ale także zbyt suche nie nadają się do uprawy tego gatunku. Jeśli posiadamy właśnie nie najlepsze stanowisko, wymaga ono odpowiedniego przygotowania, gdy planowana jest na nim uprawa maliny.
Rośliny maliny potrzebują stanowisk słonecznych. Idealnie rosną na stanowiskach o wystawie południowo-wschodniej lub południowo-zachodniej.
Malina to gatunek „żarłoczny”, tzn. wymagający odpowiedniego nawożenia, uwzględniającego to, że co roku roślina odbudowuje całą część nadziemną (szczególnie w przypadku odmian owocujących na pędach jednorocznych). Dlatego konieczne jest analizowanie gleby, aby znać jej aktualną zasobność i dostosowywać żywienie do aktualnych potrzeb.

Materiał szkółkarski do nasadzeń tradycyjnych

Malina — intensywna tradycyjna plantacja produkcyjna

Na rynku szkółkarskim można dostać sadzonki z gołym korzeniem oraz sadzonki doniczkowane.

Malina z gołym korzeniem

Pochodząca ze sprawdzonego źródła, z kwalifikowanej szkółki, mająca wyraźnie jasnobrązowe świeże korzenie może być sadzona zarówno wiosną, jak i jesienią. Termin jesienny pozwala na dobre ukorzenienie rośliny i szybszy start wiosenny. Natomiast wiosenny termin jest bezpieczniejszy w przypadku, gdy zima jest bezśnieżna i mroźna. Sadzonki zdrewniałe przycinamy po posadzeniu równo z ziemią.

Malina doniczkowana

Sadzonki doniczkowane niezdrewniałe należy sadzić późnym latem, aby zdążyły przygotować się do zimy lub wiosną. Dzięki temu posadzone później rośliny będą trwałe.

Czym podeprzeć maliny?

Rozstawę między roślinami na plantacji standardowo ustalamy na 50 cm.

Malina owocująca na pędach dwuletnich najczęściej wymaga podpór takich jak: słupki drewniane, betonowe lub aluminiowe. Słupki mają najczęściej wysokość ok. 2 metrów. Muszą być one dobrze zakotwiczone w gruncie na głębokość 50–60 cm. Powinny być rozmieszczone co 6–7 m w rzędzie. Pomiędzy słupkami rozciągamy drut nierdzewny na dwóch wysokościach: 0,6 m i 1,2 m. Do drutu będą przypinane pędy za pomocą przypinek z tworzywa sztucznego.

Malina owocująca na pędach jednorocznych wymagać będzie słupków. Zamiast drutu można użyć żyłki lub mocnego sznurka, który powinien być tak rozciągnięty, aby pędy rosły pomiędzy dwiema równoległymi liniami żyłki lub sznurka. Pędy malin owocujących na pędach tegorocznych są sztywne, lecz aby nie zostały wyłamane przez wiatry, zastosowanie prostego rusztowania zabezpiecza je przed wyłamywaniem.

Tabela 2. Najczęściej uprawiane w Polsce odmiany

Malina — roślina cenna dla pszczół także

Malina to gatunek samopłodny. To znaczy, że na plantacji możemy mieć tylko jedną odmianę i uzyskamy dobry plon. Warto wspomnieć, że kwiaty malin stanowią bardzo dobry pożytek dla pszczół, gdyż są bardzo bogate w nektar i chętnie odwiedzane przez pszczoły. Wprowadzenie w malinowe chruśniaki pszczół skutkuje równomiernie wykształconymi owocami oraz bardzo cenionym miodem. Możemy go pozyskać, wystawiając ule na plantację.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!