Analiza liści. Na czym polega i jak ją prawidłowo wykonać?

Uzupełnieniem analiz gleby są analizy materiału roślinnego. Czasami dochodzi do sytuacji, że analiza gleby wykazuje prawidłowe zasobności, a na liściach lub owocach występują anomalie. Może to wynikać z wielu przyczyn np. podkładki, chorób, przebiegu pogody itp. W takiej sytuacji tylko analiza liści udzieli jednoznacznej odpowiedzi, co jest przyczyną zaburzeń wzrostu.
Analizy materiału roślinnego wykonuje się znacznie rzadziej niż analizę gleby, ponieważ są droższe i bardziej kłopotliwe. Ponadto interpretacja wyników czasami może być utrudniona. Wynika to z faktu swoistego „przesunięcia” reakcji roślin wieloletnich na ewentualne niedobory/nadmiary składników.
Spis treści
Analiza liści — zasadność
Krzewy, a zwłaszcza drzewa gromadzą znaczne ilości składników w systemach korzeniowych, pniach i gałęziach. Stąd częsta jest sytuacja, że w glebie stwierdzamy niedobór składnika, nawet duży, a na liściach nie widać żadnych objawów. Może wystąpić oczywiście odwrotna sytuacja. Z tego powodu analizę części wskaźnikowych należy traktować jako uzupełnienie podstawowej diagnostyki gleby.
O szczegółach dotyczących analizy gleby czytaj: Analiza gleby. Jak ją prawidłowo wykonać i kiedy?
Kiedy pobierać materiał roślinny?
Analiza liści mimo wszystko wymaga dokładności. Materiał roślinny należy pobierać w czasie, gdy poziom zawartości składnika jak najlepiej odzwierciedla stan odżywienia roślin. W badaniach nad jabłoniami wykazano, że zawartość azotu, fosforu, potasu i magnezu jest największa na początku wegetacji. Potem ulega sukcesywnemu zmniejszeniu. Z kolei w przypadku wapnia sytuacja jest odwrotna, czyli jego zawartość w liściach się zwiększa w miarę starzenia się liści. Wynika to między innymi z faktu, że wapń nie jest reutylizowany (przemieszczany z organu do organu) w roślinach. Stąd często spotykamy jego niedobory na niektórych owocach. Z powodu zmian zawartości składników w różnych okresach wegetacji liście do analiz należy pobierać w określonych terminach i konkretnych miejscach na roślinie.
Termin pobierania materiału roślinnego z drzew owocowych
- Dla drzew ziarnkowych, czyli optymalny czas pobierania próbek liści z jabłoni i grusz przypada od 15 lipca do 15 sierpnia. W uprawie jabłoni podejmowane są próby analizy liści wczesną wiosną, przed kwitnieniem oraz analizy kwiatów. Badania wykazały wysoką korelację z analizami wykonywanymi w klasycznym terminie dla tych gatunków.
- W przypadku gatunków pestkowych — wiśni i czereśni będzie to od 1 lipca do 1 sierpnia.
- Ze śliw, moreli i brzoskwiń pobieramy materiał roślinny od 15 lipca do 1 września.
Termin pobierania materiału roślinnego z krzewów owocowych
- Z truskawek, malin, porzeczki i agrestu próby pobiera się w okresie zbioru owoców.
- Dla borówki wysokiej i winorośli termin zbioru materiału roślinnego przypada od 15 lipca do 15 sierpnia.
Analiza liści. Ile powinno się zebrać próbek?
Zdrowe, dobrze wykształcone liście powinno się zbierać ze środkowej części jednorocznych długopędów zlokalizowanych na obwodzie korony, z różnych
jej stron mniej więcej z połowy wysokości. Z jednego drzewa należy zebrać 10–15 liści. Próbka zbiorcza reprezentatywna dla kwatery złożonej z tej samej odmiany na tej samej podkładce i wieku powinna pochodzić z przynajmniej 15 drzew. W sumie taka próbka powinna składać się ze 150–225 liści.
W przypadku krzewów owocowych analiza liści wygląda nieco inaczej. Liście pobieramy ze środkowej części nieowocujących długopędów. Z truskawek do analizy przeznaczamy tylko blaszki liściowe (liście bez ogonków) zbierane ze środkowej części rośliny.
Materiał roślinny można bezpośrednio dostarczyć do laboratorium lub wysuszyć na świeżym powietrzu bądź w piekarniku w temperaturze około 60°C do stanu powietrznie suchego. W laboratorium oznacza się całkowite zawartości makro- i mikroskładników.
W uprawie niektórych roślin sadowniczych przewaga analizy wczesną wiosną nad terminem letnim jest taka, że możemy w bieżącym sezonie wegetacyjnym zaplanować nawożenie. Informacje pozyskane na podstawie analiz wykonywanych latem są przydatne do zaleceń realizowanych w następnym sezonie wegetacyjnym. Ze względu na większe koszty analiza liści wykonywana jest sporadycznie, ale to bardzo ważne narzędzie diagnostyczne.
