Cena zboża – jakiej można się spodziewać po zbiorach?
W br. zostało zebrane więcej ziarna niż w roku ubiegłym. Więcej będzie: pszenicy, jęczmienia i żyta. Problemem może być jakość ziarna, szczególnie w północnej części Polski. Jaka będzie sytuacja na rynku zbóż? Jak może się ona zmienić za kilka lat? Jak będzie kształtować się cena zboża? Dla agroFaktu mówią eksperci.
Większe zbiory zbóż
– W br. zbiory zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi wstępnie szacujemy na ok. 27,5 mln t, tj. o ok. 8% więcej od zbiorów ubiegłorocznych – mówi Artur Łączyński, dyrektor Departamentu Rolnictwa Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Dodaje, że korzystny wpływ na kształtowanie się produkcji roślinnej w br. miało kilka czynników. Najważniejszym z nich jest przeprowadzenie siewów zbóż i rzepaku w optymalnych terminach agrotechnicznych. Pozytywne znaczenie miało dobre wyrośnięcie i rozkrzewienie roślin ozimych w końcowej fazie wzrostu jesienią 2016 r. Na większe zbiory wpłynęły także korzystne warunki zimowania upraw ozimych tj. niewielkie straty zimowe i lepszy od ubiegłorocznego stan zasiewów ozimych wiosną 2017 r. Do tego nałożył się dobry stan uwilgotniena gleby w okresie wiosny oraz w czerwcu i lipcu 2017 r.
Zbiory zbóż jarych w Polsce w 2017 r. ,w mln ton
– Do czynników, które niekorzystnie wpłynęły na zbiory można zaliczyć nierównomierny rozkład opadów w okresie wiosny powodujący rejonami nadmierne uwilgotnienie gleby, uniemożliwiające terminowe prowadzenie siewów zbóż jarych i kukurydzy oraz sadzenie ziemniaków – komentuje dyr. Łączyński z GUS. Podkreśla, że niekorzystnie na zbiory zbóż wpłynęły także: małe wykorzystanie kwalifikowanego materiału siewnego i lokalnie występujące ekstremalne zjawiska klimatyczne, tj. burze i nawałnice połączone z opadami gradu i silnym wiatrem.
Więcej zbóż ozimych
Zbiory zbóż ozimych wstępnie wyszacowano na 18,1 mln t, w tym: pszenicy na 9,6 mln t, tj. o 7% więcej niż w 2016 r., żyta na 2,8 mln t, tj. o 27% więcej niż w roku ubiegłym, jęczmienia na 0,9 mln t, tj. o 49% więcej niż w roku ubiegłym, pszenżyta na 4,5 mln t, tj. o 0,2% mniej od zbiorów ubiegłorocznych, mieszanek zbożowych na ok. 0,3 mln t, tj. o 55% więcej niż w 2016 r. – wynika z danych GUS.
Więcej jarej pszenicy, owsa, jęczmienia…
W tym sezonie problemem może być jakość ziarna
– Zbiory zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi wstępnie wyszacowaliśmy na 9,4 mln t, w tym: pszenicy na ok. 1,7 mln t, tj. o ok. 8% mniej niż w roku ubiegłym – szacuje dyr. A. Łączyński. Jęczmienia powinno być więcej o 3 % w porównaniu do zbiorów ubiegłorocznych. W ujęciu ilościowym zbiory powinny być na poziomie 2,9 mln t. Owsa też będzie więcej, o 8% w porównaniu do zbiorów z 2016 r. tj. na poziomie 1,5 mln t. Pszenżyta powinno być mniej o 16% niż w roku ubiegłym. Jego zbiory powinny osiągnąć ok. 0,5 mln t. Natomiast więcej o 26 % będzie mieszanek zbożowych na poziomie 2,8 mln t.
Więcej ziarna: pszenicy, jęczmienia i żyta
Marta Skrzypczyk, ekspert rynku rolnego w Departamencie Analiz Ekonomicznych, Sektorowych i Rynków Rolnych Banku BGŻ BNP Paribas
– Wprawdzie na dane GUS o faktycznych zbiorach będziemy musieli poczekać do grudnia br., jednak już dziś można zaryzykować tezę, że w br. w naszym kraju zostało zebrane więcej ziarna niż w roku ubiegłym – mówi Marta Skrzypczyk, ekspert rynku rolnego w Departamencie Analiz Ekonomicznych, Sektorowych i Rynków Rolnych Banku BGŻ BNP Paribas. – Na podstawie danych z lipca, czyli jeszcze przed żniwami, GUS prognozował, że zbiory zbóż podstawowych, tj. bez kukurydzy, będą lepsze od ubiegłorocznych o ok. 8%, czyli 1,7 mln t, i wyniosą 27,5 mln t. Dane Wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego zdaję się potwierdzać wcześniejsze oczekiwania. Więcej ma być pszenicy – o 2-4%, jęczmienia o 5-10% i żyta o 1-3% – prognozuje.
Większe tegoroczne plony zbóż
Zbiory zbóż ozimych w Polsce w 2017 r. , w mln ton
– Wstępne szacunki wskazują, że powierzchnia uprawy zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w br. wyniesie ok. 7,0 mln ha, w tym pszenicy ok. 2,4 mln ha, żyta ok. 0,9 mln ha, jęczmienia ok. 1,0 mln ha, owsa ok. 0,5 mln ha, pszenżyta ok. 1,3 mln ha i mieszanek zbożowych ok. 1,0 mln ha – mówi dyr. A. Łączyńcki z GUS. Dodaje, że powierzchnię zasiewów upraw rolnych i ogrodniczych ustalono na podstawie sprawozdawczości z gospodarstw rolnych i ogrodniczych osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz szacunków rzeczoznawców terenowych GUS.
Plony zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi w br. wyniosą 39,1 dt/ha, tj. o 1,3 dt/ha, czyli o 3% więcej w porównaniu do plonów w roku ubiegłym – wstępnie szacuje GUS.
– Plony zbóż są wyższe od 3% dla żyta i owsa do 5% dla pszenicy i pszenżyta w porównaniu z ub. r. wg. wstępnych danych – analizuje M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas. – Takie same dynamiki przyrostu są widoczne wobec średniej z lat 2011-2015. – dodaje. Jednocześnie podkreśla, że plony wszystkich zbóż są jednak niższe niż w 2014 i 2015 r.
Artur Łączyński, dyrektor Departamentu Rolnictwa GUS.
W br. plony zbóż ozimych łącznie z ozimymi mieszankami zbożowymi wstępnie oceniono na 42,5 dt/ha, tj. o 1,7 dt/ha czyli o 4% więcej od plonów z roku ubiegłego. W tym w br. plony pszenicy mają wynieść 49,7 dt/ha, żyta 31,3 dt/ha, jęczmienia 44,6 dt/ha, pszenżyta 39,4 dt/ha i mieszanek zbożowych 34,4 dt/ha – wynika ze wstępnych szacunków GUS.
– Plony zbóż jarych łącznie z jarymi mieszankami zbożowymi wstępnie oceniamy na 33,8 dt/ha, tj. o 0,4 dt/ha od plonów ubiegłorocznych. Jest to wzrost o 1% – mówi dyr. A. Łączyński z GUS. W br. plony pszenicy jarej wyniosą 38,4 dt/ha, jęczmienia jarego 37,0 dt/ha, owsa jarego 29,5 dt/ha, pszenżyta jarego 32,5 dt/ha i mieszanek zbożowych jarych 31,3 dt/ha – wynika z szacunku wstępnego GUS.
Problemem może być jakość ziarna
Produkcja pszenicy konsumpcyjnej może sięgnąć 8,0 mln t w 2017r.
– W tym sezonie problemem może być jakość ziarna, szczególnie w północnej części Polski – prognozuje M. Skrzypczyk z BGŻ BNP Paribas. Niemniej, według francuskiej firmy analitycznej Tallage, udział pszenicy o parametrach konsumpcyjnych w całkowitych zbiorach tego zboża w Polsce wyniesie 72% wobec 50% w ubiegłym sezonie. Zatem produkcja pszenicy konsumpcyjnej może sięgnąć 8,0 mln t wobec 5,4 mln t sezon wcześniej. Według Sparks uszczuplona może być natomiast podaż pszenicy o bardzo wysokich parametrach jakościowych.
Rynek zbóż pod presją popytu
Plony zbóż jarych w Polsce w 2017 r.
– W sezonie 2016/17, pomimo wzrostu zbiorów, polski rynek zbóż był pod presją popytu, szczególnie eksportowego. Znaczna redukcja zapasów początkowych spowodowała spadek krajowych zasobów zbóż, tj. zapasów początkowych plus zbiory). Zmniejszyły się one o 1%. Jednocześnie krajowe zużycie zwiększyło się o 2,4%, a eksport o 28,5%. Rozchody ogółem w bilansie wzrosły o 6,2%. Z tego powodu zapasy na koniec sezonu znacznie się zmniejszyły o ponad 60% do 1,9 mln t – komentuje Zbigniew Łopaciuk z Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB (IERiGŻ PIB).
Większe krajowe zużycie – mniejszy eksport zbóż
– W 2017 r. na skutek bardzo niskiego stanu zapasów początkowych, podaż krajowa zbóż jednak zmalała o ponad 3% do 33,4 mln t. Zużycie krajowe może się zwiększyć o blisko 4%. Eksport może się zmniejszyć nawet o 36%. Rozchody ogółem mogą być o 4,0% mniejsze niż w poprzednim sezonie. Pomimo tego zapasy końcowe mogą być nieznacznie mniejsze niż w poprzednim sezonie – prognozuje Z. Łopaciuk z IERiGŻ.
Czy cena zboża pozostanie wyższa?
Plony zbóż ozimych w Polsce w 2017r.
Krajowe ceny ziarna notowane w sierpniu br. były od 5 do 13% wyższe niż przed rokiem. Cena ziarna pszenicy konsumpcyjnej wyniosła ok. 644 zł/t. Oznacza to, że cena zboża była wyższa o 5,6% niż w analogicznym okresie rok temu, kiedy kształtowały się na poziomie 610 zł/t. Jednocześnie cena ta była niższa o 9,2% niż średnia cena zboża w sierpniu w latach 2012-2016.
W tym samym czasie krajowe ceny żyta konsumpcyjnego wyniosły ok. 550 zł/t i były wyższe o 13% niż w analogicznym okresie rok temu, kiedy wynosiły 485 zł/t. Były one o 5,1% wyższe wobec średniej ceny zboża z ostatnich pięciu lat.
Cena jęczmienia paszowego wyniosła ok. 574 zł/t i była o 11,9% wyższa niż w analogicznym okresie rok temu gdy kształtowała się na poziomie 512 zł/t. Ceny zboża jednak były o 8,1% niższe wobec średniej z sierpnia w latach 2012-2016 – wynika z analiz BGŻ BNP Paribas. Jak widać, wobec średniej z ostatnich pięciu lat wyższe były jedynie ceny żyta konsumpcyjnego.
– Naszym zdaniem jest duże prawdopodobieństwo, że zboże pozostanie droższe niż w poprzednim sezonie do I kwartału 2018 r. – prognozuje M. Skrzypczyk, eksport z BGŻ.
Cena zboża w 2018 r. – sezonowy wzrost może być mniejszy
Jak może kształtować się cena zboża w przyszłym roku?
Powierzchnia upraw zbóż w Polsce w 2017 r., w mln ha
– Biorąc pod uwagę, że coraz więcej gospodarstw może przechowywać ziarno, co w ubiegłym sezonie było opłacalne, sezonowe wzrosty cen w I półroczu 2018 r. mogą być mniejsze niż obserwowane w tym roku. Oczekujemy jednocześnie, że bieżący sezon minie pod znakiem wysokich premii za jakość oraz dużego zróżnicowania cen oferowanych przez podmioty skupujące w poszczególnych rejonach kraju – prognozuje M. Skrzypczyk z BGŻ. Dodaje, że wyższy wolumen zbiorów oraz wyższa cena zboża, przy relatywnie stabilnych kosztach produkcji, przekładają się na wzrost osiąganych nadwyżek finansowych. To z kolei, oraz doświadczenia z ubiegłego sezonu, mogą zachęcać producentów rolnych do inwestowania w bazę przechowalniczą.
Jaki będzie rynek zbóż za kilka lat!
– Za kilka lat zatem rynek zbóż może się zmienić. Coraz mniej ziarna będzie sprzedawane tuż po zbiorach. Właściciele gospodarstw będą aktywnie zarządzali zapasami, a sezonowe zmiany cen skupu mogą być mniej widoczne – podsumowuje M. Skrzypczyk, analityk BGŻ BNP Paribas.
