Domki dla cieląt. Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze?
Zapewnienie odpowiednich warunków bytowych nowo narodzonemu cielakowi, a tym samym zagwarantowanie mu dobrego startu, który później przełoży się na dobre wyniki hodowlane, to kluczowa sprawa dla każdego hodowcy. Domki dla cieląt to jedna z możliwości, jakie hodowca może zastosować w swoim gospodarstwie. Jednak, czy można uznać je za złoty środek na niekorzystne czynniki środowiska czyhające na młode cielę?
Nowo narodzone cielę to swoista Tabula Rasa (łac. czysta tablica). Powszechnie wiadomo, że na skutek specyficznej budowy łożyska krów, cielęta rodzą się ze znikomą, a wręcz z zerową odpornością przeciwzakaźną. Priorytetem zatem jest stworzenie mu takich warunków życia, aby zminimalizować agresywny napór środowiska obory.
Przeczytaj również: Biegunki u cieląt
Spis treści
Optymalny odchów cieląt
Dbałość o czystość legowisk, odpowiednią jakość powietrza oraz temperaturę w miejscu przebywania młodego cielaka to klucz do kontroli nad wpływem patogenów chorobotwórczych. Odchów cieląt zgodnie z wszelkimi prawidłowościami i zaleceniami hodowlanymi nie jest łatwy, a śmiertelność wśród cieląt nadal przekracza dopuszczalne 5%. Problem zatem nadal jest poważny.
Domki dla cieląt na dobry start
Dlaczego hodowcy decydują się na zastosowanie domków dla cieląt? Z reguły podjęcie decyzji o takim rozwiązaniu jest spowodowane brakiem odpowiedniej ilości miejsca w oborze. W zależności od systemów utrzymania, wielkości hodowli czy lat, w jakich został wybudowany budynek, nie każdy hodowca może sobie pozwolić na zagospodarowanie miejsca i stworzenie odpowiednich kojców dla nowo narodzonych cieląt (porodówki czy profilaktorium). Stąd decyzja o „wyprowadzeniu cieląt na zewnątrz”. Z drugiej zaś strony coraz większa świadomość hodowców i znajomość specyfiki układu odpornościowego cieląt oraz zastosowań profilaktycznych sprawia, że przybywa hodowców decydujących się na budki, aby zapewnić cielętom maksimum możliwości na dobry start.
Zimny wychów cieląt
Typowa budka pojedyncza
Pod pojęciem domki dla cieląt kryje się wiele rozwiązań. Planując zastosowanie tzw. zimnego wychowu, czyli właśnie budek dla cieląt, należy rozważyć kilka ważnych zagadnień:
- miejsce, w którym ustawimy budki dla cieląt,
- rodzaj i liczbę domków,
- możliwość ich bezproblemowej obsługi.
Budki dla cieląt a warunki atmosferyczne
Jeśli hodowca decyduje się na zastosowanie budek poza pomieszczeniami inwentarskimi, musi pamiętać o zapewnieniu cielętom osłony od wiatru i opadów atmosferycznych. Jednym z najlepszych rozwiązań jest w tym przypadku ustawienie budek dla cieląt pod zadaszeniem czy też wiatą. Nasuwa się również pytanie, czy cielętom w budkach nie będzie zimno. Bydło ma dużą odporność na niskie temperatury, lecz jego wrogiem są wilgoć i przeciągi. Stąd tak ważnym elementem jest miejsce ustawienia budek.
Jakie domki dla cieląt wybrać?
Na rynku można spotkać wiele rodzajów i modeli budek. Znajdziemy budki dla cieląt małe – indywidualne czy też budki większe grupowe. Mamy do dyspozycji rozwiązania zarówno stacjonarne, jak i przejazdowe. Budki mogą być różnie skonstruowane i wykonane z różnych materiałów. Jakie więc rozwiązania wybrać? Hodowca może uzyskać pomoc w podjęciu takiej decyzji, kierując się zarówno przepisami, które określają minimalną powierzchnię, jak i zasięgnąć wskazówek u doradcy i instytucji opiekuńczych nad hodowlami.
Wymagania dotyczące systemów utrzymania bydła reguluje Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymania poszczególnych gatunków zwierząt (Dz. U. Nr 167/poz. 1629 z 2003 r. z późniejszymi zmianami). Określa ono zarówno powierzchnie minimalne w utrzymaniu bydła, jak i poziom oświetlenia, zakres optymalnych temperatur czy prędkość wymiany powietrza.
Wybór budki dla cieląt
Decydując się na domki dla cieląt, należy zwrócić uwagę na następujące punkty praktyczne:
Wielkość budki
Najlepiej dostosować budkę tak, by cielę mogło w niej przebywać przez pierwszych kilka tygodni. Rynek akcesoriów hodowlanych proponuje budki zarówno pojedyncze, jak i grupowe, które również warto przewidzieć w odchowie cieląt, szczególnie, kiedy liczba cieląt nie jest na tyle duża, by wydzielać im dodatkowy cielętnik.
Odpowiednio wyposażona budka będzie bezpiecznym miejscem dla odchowu cielęcia
Materiał, z jakiego wykonane są budki
Najważniejszą cechą budek powinna być łatwość ich czyszczenia oraz odporność na uderzenia. Włókno szklane czy polietylen, z których wykonana jest znacząca liczba budek znajdujących się w ofertach rynkowych, to przede wszystkim gwarancja łatwości czyszczenia, osłona przed promieniami UV i wysoka trwałość. Są również gospodarstwa, które budują wygrodzenia na wzór budek z drewna. Są one jednak znacznie trudniejsze w utrzymaniu w czystości oraz nie dają możliwości zastosowania poręcznych rozwiązań np. wentylacji czy przemieszczania budki.
System wentylacji
Bardzo istotna sprawa dla odprowadzenia nadmiaru pary wodnej zgromadzonej w budce. Młode bydło jest bardzo wrażliwe na nadmiar wilgoci, co może generować schorzenia płuc tj. syndrom oddechowy. W zależności od modelu budki system wentylacji umieszczany jest albo na ścianach bocznych, tylnych lub na szczycie budki. Takie rozwiązanie pozwala na odpływ nadmiaru pary z budki, ale nie generuje ryzyka napływów gwałtownych podmuchów wiatru do wnętrza budki.
Wyposażenie budki
Z reguły każde igloo dla cieląt ma dołączony ogrodzony wybieg, tak by młode zwierzę mogło wyjść i skorzystać ze świeżego powietrza. Ogrodzenie również wytworzone jest z materiałów łatwych do czyszczenia i odpornych na warunki atmosferyczne, jak i czynniki fizyczne. W obrębie wygrodzenia znajdują się haki oraz obręcze do zamontowania wiader do pojenia cieląt oraz karmidła. Dzięki takim rozwiązaniom hodowca może jednocześnie zapewnić dostęp do wody, pójła (lub mleka) oraz pasz treściwych czy siana.
Cena
Niestety koszt zakupu budek dla cieląt jest nadal wysoki. Jednak patrząc przez pryzmat poprawy zdrowotności cieląt i zwiększenia skuteczności odchowu należy traktować to jako inwestycję. Zmniejszenie kosztów weterynaryjnych i całościowo kosztów odchowu, a co za tym idzie zwiększenia produkcji w całości zrekompensuje poniesiony wydatek.
Wprowadzenie odchowu cieląt na zewnątrz stosując domki, to zapewnienie odpowiednich warunków higienicznych powietrza. Pozostaje jednak zapewnienie całej reszty niezbędnych warunków dla zdrowia cieląt. Czyszczenie budki dla cieląt, wymiana ściółki, dostarczenie świeżego pójła o odpowiedniej jakości higienicznej i temperaturze to kwestia kluczowa przy obsłudze cieląt podczas zimnego wychowu. Całość zabiegów musi odbywać się sprawnie, szybko i bez przeszkód. W zależności od liczby budek dla cielaków można zastosować platformy jezdne i mechaniczne usuwanie obornika. Jednak dzięki łatwości czyszczenia i lekkości konstrukcji, zabiegi higieniczne nie należą do trudnych i uciążliwych.
Zalety budek dla cieląt
Przykładowe rozwiązanie dla domku z różnych materiałów. Na zdjęciu domek dla najmłodszych cieląt
Podsumowując, domki dla cieląt to bezpieczne i przyszłościowe rozwiązanie dla polepszenia jakości i efektywności odchowu. Do ich zalet niewątpliwie należą:
- lepsza odporność i zdrowotność cieląt,
- indywidualne podejście do zwierzęcia,
- mniejsze ryzyko rozprzestrzeniania zaraźliwych chorób cieląt,
- cielęta są mniej bojaźliwe dzięki częstszemu, bezpośredniemu kontaktowi z człowiekiem.
Minusy odchowu w budkach
Niestety istnieje kilka elementów, jakie można uznać za wady systemu domków dla cieląt. Jednak tylko wtedy, gdy ze strony człowieka ilość zaniedbań będzie za duża. Jedną z wad jest fakt, że cielęta mają mniejszy kontakt z rówieśnikami. Dodatkowo zwierzęta powinny przez cały okres chowu przebywać w takich samych warunkach, co wiąże się z większymi nakładami pracy. Ponadto nie można zastosować automatu do pojenia cieląt, można za to wyposażyć się w taksówkę mleczną. Oprócz tego wszystkiego rosną również koszty ściółki. Nie zapomnijmy jednak, że prawidłowy odchów to inwestycja w przyszłość stada. Dlatego pomimo pewnych minusów, jakie niosą za sobą budki dla cielaków, warto w nie zainwestować.
Zobacz więcej artykułów o chowie i hodowli bydła:
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
