Pasy kwietne – nowa stawka płatności w ramach WPR
Nowa perspektywa finansowa Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zakłada utrzymanie Programu rolno-środowiskowo-klimatycznego. W jego ramach pojawiły się, jako nowość, pasy kwietne. Czym jest ten nowy element Planu Strategicznego WPR?
Wieloletnie pasy kwietne to propozycja która pojawiła się w ramach II filaru WPR obok innych propozycji, wśród których znalazło się także „zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych”. Te oraz inne elementy wpisują się w działania WPR mające na celu ochronę środowiska i łagodzenie skutków zmian klimatu na sektor rolniczy, m.in. ochronę zapylaczy czy tworzenie dogodnych warunków bytowania dla naturalnych wrogów szkodników zagrażających uprawom.
Spis treści
Czym są pasy kwietne?
Pasy kwietne mają być miejscem pożytku i bytowania pożytecznych organizmów, tzw. oporu środowiska
Pasy kwietne to wydzielone z uprawy pasy złożone z kilku gatunków roślin stanowiących siedlisko i źródło pokarmu dla dziko występujących owadów zapylających a także dla naturalnych wrogów szkodników roślin uprawnych. Sprzyjają one utrzymaniu wilgoci gleby poprzez tworzenie zacienionych łanów roślin, a ponadto polepszają fizyczne i chemiczne właściwości gleby. Są one też barierą i naturalnym filtrem dla zanieczyszczeń obszarowych związanych z nawożeniem pól oraz stosowaniem środków ochrony roślin uprawnych.
Pasy kwietne w rolnictwie – jakie będą warunki otrzymania dofinansowania?
By uzyskać dopłatę do pasów kwietnych, konieczne będzie spełnienie kilku warunków.
- Pierwszym z nich jest wyznaczenie i utrzymanie na gruntach ornych pasów o szerokości od 3 do 9 m i długości co najmniej 35 m. Trzeba też, aby zachowano między nimi odległości co najmniej 50 m, jeśli na gruntach ornych jest więcej niż jeden pas kwietny.
- Pasy kwietne trzeba obsiać mieszanką roślin liczącą co najmniej 10 określonych odrębnymi przepisami gatunków roślin. Muszą mieć też określony udział gatunków jednorocznych, dwuletnich i wieloletnich.
- Ich wysiew powinien nastąpić w terminie od 15 sierpnia do 31 października w roku poprzedzającym rozpoczęcie realizacji zobowiązania. Ewentualnie od 1 kwietnia do 15 maja w pierwszym roku realizacji zobowiązania. Możliwy jest podsiew w miejscach wypadów roślin.
- Połowę powierzchni pasów trzeba kosić raz do roku, w terminie od 30 września do 31 października. Skoszoną biomasę trzeba usunąć z pasa. W dwóch kolejnych latach należy pozostawić nieskoszony inny fragment pasa.
- Pasy kwietne trzeba wyłączyć z wypasu zwierząt oraz nie można stosować na nich nawozów i środków ochrony roślin.
Stawki płatności za pasy kwietne
Stawka płatności na stworzenie i utrzymanie pasów kwietnych w ramach pakietu „Wieloletnie pasy kwietne” ma wynosić 4207 zł/ha. Zobowiązanie będzie trwać 5 lat. Z dofinansowania mogą skorzystać posiadacze gospodarstw rolnych o powierzchni gruntów rolnych nie mniejszej niż 1 ha. Do płatności kwalifikować się będą działki nie mniejsze niż 0,1 ha.
Jak widać propozycja w tej formie skierowana jest do rolników dysponujących gruntami rolnymi o powierzchni wystarczająco dużej, by dało się na nich ustanowić pasy kwietne w wymaganej formie, by jednocześnie nie utrudniały uprawy pozostałej części pola. Biorąc pod uwagę rozdrobnienie polskiego rolnictwa gospodarującego niejednokrotnie na licznych, wąskich działkach o małym areale, wyznaczenie na nich pasów kwietnych będzie utrudnione. Wykluczy to dostęp części rolników do tej formy dofinansowania.
Czy pasy kwietne sprawdziłyby się w sadach?
Pasy kwiatowe sprawdziłyby się także w sadownictwie. Badania wykonane na zachodnich uczelniach wskazują szereg korzyści, jakie można uzyskać wdrażając tę ideę.
- Pasy kwietne w międzyrzędziach zwiększają złożoność ekosystemu sadu i czynią go atrakcyjnym dla wielu gatunków drapieżników, parazytoidów i zapylaczy.
- Zapewniają one schronienie i pożywienie naturalnym wrogom szkodników, co pozwala im zachować liczebność populacji i wydać więcej potomstwa.
- Sąsiedztwo pasów kwietnych z drzewami owocowymi ułatwia drapieżnikom i parazytoidom działanie, a tym samym zwiększa ich efektywność.
- Nienaruszona struktura gleby w pasach kwietnych sprzyja bioróżnorodności organizmów żyjących na powierzchni gleby, m.in. tych, które żywią się larwami szkodników.
Oczywiście pasy kwietne w sadzie mają swoje wady, wśród których można wymienić
- przyciąganie gryzoni, zwłaszcza norników, choć z drugiej strony w pasach kwietnych mogą znajdować schronienie drobne ssaki drapieżne,
- możliwość zaistnienia konkurencji między drzewami i pasami kwiatów o wodę i składniki odżywcze a także o zapylacze w okresie kwitnienia drzew owocowych.
Jednakże problemom tym można zapobiec stosując odpowiednie utrzymanie murawy w sadzie. Pasy kwietne o szerokości 50-60 cm usytuowane pośrodku międzyrzędzi nie powinny konkurować z drzewami. Oczywiście ich utrzymanie wymagałoby zastosowania kosiarek, które zostawiałyby nieskoszony pas na środku międzyrzędzia. Z kolei konkurencję o zapylacze można zlikwidować stosując gatunki roślin kwiatowych, które zaczynają kwitnienie już po zakończeniu kwitnienia drzew owocowych.
Reasumując, tworzone pasy kwietne mają pomóc w poprawie bioróżnorodności na terenach rolniczych. Ale czy tego samego zadania nie spełniłyby już istniejące zadrzewienia i miedze śródpolne, oczka wodne, rowy itp. Bez wątpienia tak, ale niestety nie planuje się żadnych mechanizmów wsparcia dla istniejących obiektów. To spowoduje, że będą one nadal likwidowane. Ponadto nie jest wykluczone, że po skończeniu 5-letniego okresu zobowiązania, pasy zostałyby zaorane i włączone w intensywną produkcję rolną.
źródła: wir.org.pl, ebionetwork.julius-kuehn.de, agricology.co.uk
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
