Działka rolna. Co można wybudować na gruntach rolnych?

fot. Anna Maciejuk

Wielu rolników zastanawia się, co można wybudować na działce rolnej i czy na takiej działce można postawić dom. Sprawdzamy, jak wygląda sytuacja w świetle obowiązujących przepisów. 

W artykule wyjaśniamy, jakie są możliwości budowy domu lub innych budynków na działce rolnej. Czy tylko rolnik może budować się na takiej działce? Sprawdźmy.

Co to znaczy działka rolna?

Zgodnie z definicją ARiMR, działka rolna to zwarty obszar gruntu, zgłoszony przez jednego rolnika i obejmujący nie więcej niż jedną grupę upraw, o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha. Działka rolna może być położona na całej działce ewidencyjnej lub jej części albo na kilku przylegających do siebie działkach ewidencyjnych.

Z kolei polskie prawo (Kodeks cywilny) definiuje ją jako nieruchomość rolną. Ściśle mówiąc, nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są tereny, które są przeznaczone do prowadzenia działalności rolniczej. Chodzi o działalność w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej (w tym również ogrodniczej, sadowniczej i rybnej). Warto dodać, że definicją tą objęte są zarówno tereny użytkowane już w rolnictwie, jak i takie, które mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności rolniczej.

Kto może kupić działkę rolną?

Jeszcze przed 2019 rokiem nabycie działki rolnej było dostępne głównie dla rolników. Dziś jednak, dzięki zmianom prawnym, również inne osoby mogą nabywać grunty rolne bez potrzeby spełniania wymogów dotyczących statusu rolnika. Oczywiście istnieją ograniczenia. Dla działek większych niż 1 hektar osoby nie będące rolnikami muszą uzyskać zgodę Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa (KOWR), natomiast w przypadku działek rolnych o powierzchni od 30 do 99,99 arów KOWR ma prawo pierwokupu takich działek.

Natomiast rolnicy, którzy prowadzą gospodarstwo rolne o powierzchni od 1 do 300 hektarów, posiadają kwalifikacje rolnicze i zamieszkują w gminie przez co najmniej 5 lat, mogą kupować działki rolne powyżej 1 hektara bez dodatkowych zgód.

Czy rolnik na działce rolnej może postawić dom?

Nieruchomość rolna z założenia jest przeznaczona do prowadzenia działalności rolniczej w zakresie produkcji roślinnej lub zwierzęcej. Zatem z definicji nie służy ona do budowy domów mieszkalnych. Jednakże rolnik, który będzie prowadził na danym obszarze gospodarstwo rolne, może założyć siedlisko. Zaś siedlisko, to działka pod zabudowę zagrodową, na której stanie dom mieszkalny rolnika i jego rodziny. A także wszystkie budynki gospodarcze oraz inwentarskie, niezbędne do prowadzenia działalności.

Zatem rolnik ma możliwość wybudowania domu na gruntach rolnych. Budowa domu na działce rolnej musi być jednak zgodna z ustaleniami o zagospodarowaniu przestrzennym lub z ustaleniami decyzji o warunkach zabudowy.

Czy osoba niebędąca rolnikiem może wybudować dom na działce rolnej?

Z kolei osoby niebędące rolnikiem, chociaż mają prawo zakupu takiej nieruchomości, to nie mają możliwości wybudowania na niej domu mieszkalnego bez zmiany jej przeznaczenia oraz wyłączenia jej z produkcji rolnej. Aktualne przepisy dopuszczają jednak budowę na takich gruntach domku rekreacyjnego, pod warunkiem że budynek ten spełnia określone warunki techniczne (o tym poniżej), a także o ile jest to zgodne z uwarunkowaniami lokalnymi.

Co rolnik może postawić na działce rolnej?

Rolnik na terenie działki rolnej oprócz wybudowania domu jednorodzinnego dla siebie i swojej rodziny może postawić też inne budynki. Mianowicie wszelkie budynki gospodarcze, niezbędne do produkcji rolnej, takie jak:

• stodoła;
• obora;
• chlew;
• stajnia;
• drewutnia;
• spichlerz;
• garaż na urządzenia i maszyny rolnicze.

Co można budować na działce rolnej bez pozwolenia?

Zgodnie z aktualnymi przepisami, bez pozwolenia oraz bez konieczności zgłoszenia, a więc bez żadnych formalności, rolnik może wybudować jednokondygnacyjne obiekty gospodarcze (budynek gospodarczy lub wiatę rolniczą) o powierzchni zabudowy do 150 m². Przy czym rozpiętość konstrukcji nie może przekraczać 6 metrów, a wysokość — 7 metrów. Ponadto musi się ona w całości zmieścić na działce. I musi mieć związek z produkcją rolną.

Obecnie obowiązujące przepisy budowlane umożliwiają również budowę bez pozwolenia na działkach rolnych niewielkich budynków rekreacyjnych. Dotyczy to zarówno rolników, jak i właścicieli działek rolnych, którzy nie są związani z rolnictwem. Uściślając, na takiej działce można postawić:

• domki rekreacyjne lub altany o powierzchni do 35 m²;
• domki rekreacyjne o powierzchni od 35 m² do 70 m² — pod warunkiem, że ich elementy konstrukcyjne mają rozpiętość poniżej 6 metrów, a wsporniki nie przekraczają 2 metrów.

Budynki te muszą być parterowe, mogą jednak posiadać antresolę. Ważnym ograniczeniem jest liczba obiektów na działce – na każde 500 m² gruntu może przypadać tylko jeden domek.

Czy opłaca się kupić grunty rolne na cele budowlane?

Zakup działki rolnej na cele budowlane może być korzystną inwestycją. Bowiem główną korzyścią przemawiającą za takim zakupem są zdecydowanie niższe ceny gruntów rolnych. Należy jednak pamiętać, że aby taką działkę sprzedać jako budowlaną, trzeba będzie zmienić jej przeznaczenie i wyłączyć ją z produkcji rolnej.

A to może się okazać trudnym, długotrwałym i kosztownym procesem, Zaś w niektórych przypadkach może to być niemożliwe. Dlatego, przed podjęciem takiej decyzji należy dokładnie sprawdzić czy dane grunty można odrolnić i jaki koszt trzeba będzie w związku z tym ponieść.

Źródło: www.prawobudowlane.org.pl

Budowa na działce rolnej 2025 – uproszczone przepisy

W 2025 roku uproszczono formalności związane z budową na gruntach rolnych. Dlatego rolnicy mogą zgłaszać budynki gospodarcze online przez e-Budownictwo. Co więcej, możliwe jest wznoszenie obiektów do 300 m² bez pozwolenia. Ponadto organ ma 21 dni na zgłoszenie sprzeciwu. W efekcie rolnicy szybciej realizują inwestycje budowlane.

Zabudowa zagrodowa – warunki prawne

W 2025 roku zabudowa zagrodowa obejmuje budynki mieszkalne i gospodarcze wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Dlatego rolnik może zgłosić budowę bez pozwolenia, jeśli prowadzi rzeczywistą działalność rolniczą. Co więcej, obowiązujące przepisy wymagają, aby obiekty powstawały na gruntach rolnych należących do gospodarstwa. Ponadto działka musi mieć dostęp do drogi publicznej i spełniać wymagania planu miejscowego lub warunków zabudowy. W rezultacie inwestycja wymaga zgodności z przepisami planistycznymi i technicznymi.

Plan zagospodarowania przestrzennego i warunki zabudowy

Przed budową na działce rolnej rolnik powinien sprawdzić obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli gmina nie uchwaliła MPZP, konieczne jest uzyskanie warunków zabudowy. Ponadto od 2025 roku wiele urzędów umożliwia składanie wniosków o WZ online. Dlatego warto korzystać z geoportali, aby ocenić status działki. Dzięki temu rolnik może bezpiecznie zaplanować inwestycję zgodnie z przepisami.

Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!