Gorzka zgnilizna jabłek — przyczyny choroby i zwalczanie
Gorzka zgnilizna jabłek to jedna z najbardziej znaczących chorób zagrażających przechowywanym jabłkom. Sprawca tej choroby odpowiedzialny jest także za zgorzel kory. Błędy poczynione w czasie wegetacji jabłoni i zbioru owoców, a także niewłaściwe ich przechowywanie powodują, że za sprawą gorzkiej zgnilizny jabłek straty producentów mogą być bardzo duże.
W praktyce sadowniczej gorzka zgnilizna jabłek bywała przyczyną zniszczenia 50% plonów.
Spis treści
Gorzka zgnilizna jabłek — przyczyny choroby
Bezpośrednim sprawcą gorzkiej zgnilizny jabłek jest grzyb Neofabraea vagabunda (EPPO Code: PEZIAL). Jest to nowa botanicznie nazwa grzyba znanego przed laty pod nazwami: Neofabraea alba, Gloeosporium album, Pezicula alba.
Patogen ten należy do typu workowców (Ascomycota). W okresie wegetacji grzyb powoduje zgorzel kory drzew ziarnkowych — jabłoni, grusz. O powstawanie zgorzeli posądza się też grzyb Neofabraea malicorticis. Zgorzel jest groźna zwłaszcza dla drzewek młodych. Jeśli choroba wystąpiła na roślinach w szkółkach, to nie nadają się one do założenia sadu produkcyjnego. Porażone przez zgorzel miejsca na starszych drzewkach, szczególnie te znajdujące się na jednorocznych lub dwuletnich krótkopędach, stanowią źródło infekcji w okresie tworzenia się owoców.
W ranach zgorzelowych patogen zimuje w formie saprotroficznej. Zakażenia owoców zachodzą w warunkach dużej wilgotności albo z kroplami deszczu przenoszonymi przez wiatr. Zarodniki konidialne pozostają wówczas na skórce owoców, z którymi przedostają się do magazynów.
Objawy gorzkiej zgnilizny jabłek
Gorzka zgnilizna jabłek — charakterystyczne zmiany chorobowe na owocu
Pierwsze widoczne zmiany na owocach można zaobserwować w czasie ich dojrzewania i osiągania pełnej dojrzałości konsumpcyjnej. Najpierw są to drobne, brązowe, mokre plamki zlokalizowane wokół przetchlinek, które z czasem się powiększają i w efekcie mogą zająć cały owoc. W miejscach plam tkanka zaczyna gnić i się zapada. Później na zgniłej powierzchni można zobaczyć jasnożółte lub kremowe zgrupowania zarodników konidialnych.
Miąższ porażonych jabłek ma gorzki smak. Oczywiście owoce takie nie nadają się do celów spożywczych i nie mają wartości handlowej. Gorzka zgnilizna jabłek niemal całkowicie je niszczy.
Metody ograniczania gorzkiej zgnilizny jabłek
Gorzka zgnilizna jabłek zwalczana być powinna przed zbiorem owoców
Duże znaczenie w profilaktyce ma uprawiana odmiana. Sprawca gorzkiej zgnilizny jabłek poraża szczególnie popularne w Polsce odmiany, takie jak: Gala, Ligol, Jonagold, Golden Delicious, czy Rubin.
- W trakcie wegetacji jabłoni należy stosować zabiegi, które pomagają ograniczyć nasilenie choroby. Ponieważ patogen szybciej rozwija się przy dużej wilgotności powietrza, a najlepiej przy dużym zwilżeniu tkanki, to konieczne jest regularne prześwietlanie koron drzew. Znaczenie w tym względzie będą miały również wszelkie inne zabiegi obniżające zagęszczenie roślin w sadzie.
- Istotną rolę odgrywa też stanowisko, na którym założono sad. Drzew nie powinno się sadzić w zagłębieniach terenu. Grzyb infekuje owoce poprzez zarodniki konidialne utworzone na ranach zgorzelowych powstałych na korze, dlatego istotne jest, aby w trakcie lustracji usuwać porażone fragmenty drzew.
Czym zwalczać gorzką zgniliznę jabłek?
Aby uniknąć ryzyka pozostałości środków ochrony roślin w owocach, należy bardzo skrupulatnie przestrzegać wszelkich zaleceń zawartych w etykiecie fungicydów, a w szczególności dotyczących karencji. Gorzka zgnilizna jabłek zwalczana jest przede wszystkim za pomocą środków zawierających kaptan należący do ftalimidów. Trzeba pamiętać, że patogen łatwo wytwarza odporność na substancje czynne. Nie należy więc powtarzać zabiegów tymi samymi środkami. Zestaw dostępnych środków jest jednak szerszy i zarejestrowane są też fungicydy z grupy anilopirymidyn, fenylopiroli, anilidów, strobiluryn, triazoli. Dostępny jest też środek biotechnologiczny zawierający grzyb Aureobasidium pullulans.
Gorzka zgnilizna jabłek — kiedy przeprowadzić pierwsze zabiegi?
Pierwsze zabiegi należy przeprowadzić 1–1,5 miesiąca przed planowanym zbiorem jabłek. Liczbę zabiegów uzależnia się od podatności odmiany na gorzką zgniliznę oraz panujących warunków atmosferycznych.
W zwalczaniu chemicznym należy uwzględnić przede wszystkim zabiegi przed zbiorem owoców. Gorzka zgnilizna jabłek wymaga precyzji w eliminowaniu. W warunkach sprzyjających rozwojowi sprawcy choroby, w praktyce istnieje potrzeba dwukrotnego opryskiwania. Pierwszy zabieg wykonujemy na około 4 tygodnie przed planowanym zbiorem owoców, drugi — po 2 tygodniach od pierwszego. Jeśli zagrożenie nie jest bardzo duże, to wystarczy jeden zabieg na około 2 tygodnie przed planowanym zbiorem.
W razie zagrożenia ochronę chemiczną można kontynuować po zbiorze owoców. Aby ocenić stan owoców, dobrze jest zwrócić szczególną uwagę na jabłka dużej wielkości. Zarejestrowane środki oparte na substancjach z grupy anilinopirymidyn, można aplikować poprzez zanurzanie lub zraszanie owoców (do 16 godzin po zbiorze) lub poprzez aerozolowanie na gorąco. W tym drugim przypadku zabieg wykonują wyspecjalizowane firmy dysponujące odpowiednimi wytwornicami. Aerozolowanie przechowywanych owoców należy wykonać możliwie szybko po zbiorze, maksymalnie do 15 dni.
Czytaj też: https://www.agrofakt.pl/jak-przechowywac-jablka-deserowe/
Choroby przechowalnicze owoców – ochrona pozbiorcza
Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Obserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!
