Omacnica prosowianka – rozpocznij walkę zawczasu!

Omacnica prosowianka należy do najgroźniejszych szkodników zagrażających uprawie kukurydzy. Starty powodowane przez tego motyla mogą sięgać rzędu 20-30%. Omacnica chętniej atakuje odmiany kukurydzy o wysokiej zwartości cukru w tkankach! Przygotuj się odpowiednio do walki z tym groźnym szkodnikiem!

W ostatnich latach odnotowuje się wzrost szkodliwości i liczebności omacnicy prosowianki. Na taki stan rzeczy wpływa wiele czynników, m. in. rosnący areał uprawy kukurydzy, występowanie korzystnych warunków pogodowych, stosowanie uproszczeń w uprawie gleby, niewielki dostęp do specjalistycznych opryskiwaczy oraz spore trudności z określeniem terminu zabiegu. Przeczytaj, jak skutecznie rozprawić się z omacnicą!

Omacnica prosowianka – jak wygląda i kiedy się pojawi?

Omacnica prosowianka w polskich warunkach rozwija zazwyczaj jedno pokolenie. Natomiast drugie występuje bardzo rzadko. Stadium zimującym są gąsienice ukryte w resztkach pożniwnych, które w maju ulegają przepoczwarczeniu. Pierwsze loty motyli można zaobserwować w połowie czerwca. Trwają one średnio 8 tygodni.

Omacnica prosowianka uszkodzenia

Omacnica prosowianka uszkadza wszystkie nadziemne części roślin

fot. AgroFoto (kusaska)

Składanie jaj przez samice rozpoczyna się w połowie czerwca, a największe jego nasilenie przypada na drugą połowę lipca. Jaja składne są po spodniej stronie liści, w dachówkowato ułożonych złożach. Gąsienice w zależności od warunków pogodowych wylęgają się po 7-10 dniach i rozpoczynają żer.

Groźne szkody we wszystkich grupach odmianowych!   

Omacnica prosowianka uszkadza wszystkie nadziemne części roślin. Stadium szkodliwym są głównie gąsienice, ale również młode larwy, które początkowo, ze względu na słabo rozwinięty aparat gębowy, odżywiają się pyłkiem kukurydzy.

Gąsienice uszkadzają:

  • wiechy,
  • łodygi,
  • kolby.

Młode larwy najczęściej żerują na kłoskach wiechy, odżywiając się pyłkiem. Następnie, w miarę rozwoju gąsienice wgryzają się do wnętrza wiechy, drążąc w niej korytarze, najczęściej żerują u jej podstawy, co może prowadzić do skrócenia okresu pylenia, wcześniejszego bielenia, żółknięcia oraz zasychania wiechy. W konsekwencji kolby są gorzej i nierównomiernie zaziarnione.

Obecność gąsienic omacnicy w uprawach kukurydzy można rozpoznać po otworach na łodygach i trocinach na roślinach zalegających w kątach liści, a także po złamanych wiechach i łodygach

W zależności od miejsca uszkodzenia wiechy może dochodzić również do jej częściowego lub całkowitego obłamywania. Młode larwy mogą także żerować przy pochwie liści, początkowo odżywiając się osadzonym w tym miejscu pyłkiem. Gąsienice wgryzają się także do wnętrza łodyg, zjadając rdzeń. Powoduje to zaburzenia w transporcie wody oraz substancji odżywczych, a w najbardziej uszkodzonych miejscach łodygi mogą się przełamywać.

Gąsienice żerują również na kolbach, odżywiając się miękkimi ziarniakami, co jest szczególnie niekorzystne w przypadku kukurydzy cukrowej. Uszkodzenia kolby dyskwalifikują surowiec przeznaczony na świeży rynek oraz do przetwórstwa.

omacnica prosowianka

Gąsienice omacnicy prosowianki uszkadzają m. in. łodygi

fot. AgroFoto (agrolnik517)

Gąsienice mogą podgryzać kolby u nasady, co może spowodować ich opadanie. Dodatkowo kolby uszkodzone przez omacnicę prosowiankę, są narażone na atak ze strony grzybów z rodzaju Fusarium. Co w konsekwencji może prowadzić do pojawienia się mykotoksyn, które dyskwalifikują kukurydzę przeznaczoną na ziarno oraz kiszonkę.

Odporność kukurydzy na omacnicę prosowiankę

Do w pełni odpornych na tego szkodnika gatunków kukurydzy zalicza się tylko te modyfikowane genetycznie. Jednak ich uprawa w naszym kraju jest zakazana. Przyjmuje się, że bardziej wrażliwe są odmiany kukurydzy, o krótkim okresie wegetacji FAO 220. Dobrą lub bardzo dobrą odpornością odznaczają się odmiany o dłuższym FAO 250-270. Niestety uprawa odmian o długim okresie wegetacji nie jest możliwa we wszystkich rejonach kraju.

Ochrona chemiczna kukurydzy!

Ochrona chemiczna jest podstawowym zabiegiem zwalczania omacnicy prosowianki. Aby ją móc wykonać, należy dysponować odpowiednim sprzętem, który jest w stanie wjechać w łan osiągający 2,5 m wysokości. W Polsce do walki z omacnicą prosowianką zarejestrowane są cztery substancje czynne.

Substancja czynna Grupa chemiczna Temperatura działania °C
lambda-cyhalotryna pyretroidy poniżej 20
indoksakarb oksadiazyny 5-25
tiachlopryd + deltametryna neonikotynoidy

pyretroidy

10-25

poniżej 20

metoksyfenozyd hydroidy  do 25

Przy stosowaniu insektycydów opartych na wyżej wymienionych substancjach należy mieć na uwadze zakres temperatury, w jakich będą działać skutecznie. Podstawowym terminem zwalczania omacnicy prosowianki jest druga i trzecia dekada lipca, jeszcze przed pyleniem kukurydzy. Termin ten przypada w okresie masowego wylęgu gąsienic. Jednak warto monitorować plantację, gdyż ze względu na występujące w ostatnich latach wysokie temperatury, omacnica może pojawić się znacznie wcześniej. 

Omacnica na kolbie kukurydzy

Gąsienice żerują również na kolbach, odżywiając się miękkimi ziarniakami

fot. AgroFoto (pawelb1973)

W celu monitoringu nalotów można korzystać z ogólnie dostępnych platform internetowych lub samodzielnie prowadzić lustrację roślin na obecność jaj i wylęgających się gąsienic. Można również do tego celu wykorzystać pułapki feromonowe lub świetlne.

Ochrona chemiczna nie wystarczy!

Masowemu występowaniu omacnicy prosowianki sprzyja monokultura oraz uproszczenia w uprawie. Szkodnik ten zimuje w resztkach pożniwnych, dlatego głęboka orka połączona z płodozmianem jest bardzo dobrą metodą na ograniczenie populacji omacnicy prosowianki. Oprócz monokultury i uproszczeń w uprawie sprzyjającymi warunkami do jej wystąpienia jest ciepłe i suche lato, które może doprowadzić do gradacji szkodnika.

gradacja – zjawisko masowego rozmnażania się osobników określonego gatunku, m. in. owadów

Omacnica prosowianka – metody biologiczne! 

Kruszynek poszukuje jaj szkodników, aby móc do nich złożyć swoje jaja. Potomstwo 1 samicy niszczy do 190 jaj szkodnika

Oprócz metod chemicznej walki z omacnicą prosowianką istnieje także alternatywa, w postaci metody biologicznej, która jest coraz częściej stosowana przez rolników. Na czym polega ochrona biologiczna? Na introdukcji, czyli wprowadzeniu do uprawy naturalnego wroga omacnicy –kruszynka Trichogramma sp.

Kruszynek to niewielka błonkówka o rozmiarze 0,6 mm, pasożytująca jaja motyli głównie omacnicy prosowianki, ale także rolnic. Istnieją dwie metody wprowadzenia kruszynka na pole kukurydzy.

Pierwszą, stosowaną na małych obszarach jest ręczna aplikacji kartonowych zawieszek, zawierających larwy oraz poczwarki kruszynka u nasady pierwszych liści kukurydzy. Drugą metodą aplikacji na dużych areałach jest zabieg agrolotniczy. Polega on na zrzucaniu kruszynka z wysokości ok. 7 m bezpośrednio na rośliny. W naszym kraju jest wiele firm oferujących ochronę biologiczną.

Zalety ochrony biologicznej:

  • długotrwała skuteczność ochrony, często przewyższająca ochronę chemiczną,
  • brak pozostałości ŚOR,
  • oszczędność czasu i sprzętu,
  • termin zabiegu wyznacza firma, która dostarcza preparaty.
wzrost szkodliwości omacnicy

W ostatnich latach odnotowuje się wzrost szkodliwości i liczebności omacnicy prosowianki

Skuteczność zabiegu biologicznego jest uzależniona od nasilenia szkodnika, sposobu oraz terminu aplikacji oraz warunków pogodowych. Ważną kwestią jest brak możliwości przechowywania kruszynka, który dostarczany jest tuż przed zabiegiem. Skuteczność ochrony biologicznej szacowana jest na poziomie 70-90%, w zależności od wybranej metody.

Podsumowując, aby obniżyć starty w plonach kukurydzy, należy rozprawić się ze szkodnikiem kompleksowo przy wykorzystaniu wszystkich możliwych i opisanych metod.

Czy artykuł był przydatny?

Kliknij na gwiazdkę, by zagłosować

Ocena 0 / 5. Liczba głosów 0

Na razie brak głosów. Możesz być pierwszy!

Prezentowane informacje w zakresie środków ochrony roślin zawarte w serwisie www.agrofakt.pl nie zawierają pełnej treści etykiet-instrukcji stosowania. Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *