Szklistość miąższu jabłek

Szklistość miąższu jabłek to choroba fizjologiczna, która stanowi bardzo duże zagrożenie dla przechowywanych owoców. Mimo że objawy powstają głównie po zbiorze owoców, to przyczyn szklistości należy szukać w czasie wegetacji. Do najważniejszych zalicza się niesprzyjające warunki atmosferyczne.

Nieinfekcyjna, fizjologiczna choroba, jaką jest szklistość miąższu, ujawnia się w trakcie przechowywania owoców. Jednak na nasilenie objawów mają w dużej mierze wpływ warunki poprzedzające zbiór jabłek. Jak zatem zapobiegać chorobie?

Reklama

Przyczyny szklistości miąższu

Wśród przyczyn niezależnych od człowieka odpowiedzialnych za szklistość miąższu przeważa wysoka temperatura i susza, zwłaszcza jeśli warunki takie panują w okresie bezpośrednio poprzedzający zbiór owoców. Prawdopodobieństwo powstania specyficznych objawów szklistości w czasie przechowywania jest większe wówczas, gdy notuje się jednocześnie duże wahania temperatury (niskie nocą) oraz im dłużej takie warunki trwają. Ponadto łatwiej powstają objawy szklistości u jabłek, które bezpośrednio wystawione były na działanie promieni słonecznych i wysokiej temperatury. Potwierdzeniem jest zdjęcie główne, na którym widoczne są zarówno szklistość, jak i oparzelizna słoneczna.

Nasilenie choroby szklistości miąższu wzrasta również w sadach, w których nie stosowano prawidłowego nawożenia mineralnego (szczególnie dotyczy to zbyt niskiej zawartości wapnia oraz zbyt wysokiej azotu). Przedstawione warunki wpływają na zawartość w owocach sorbitolu. Jest to związek o słodkim smaku, należący do grupy tzw. alkoholi cukrowych, otrzymywany na drodze redukcji glukozy, który naturalnie występuje w sokach roślinnych. Jeśli jednak przestwory międzykomórkowe w miękiszu są bardziej wysycone sorbitolem, to przy wyższej temperaturze powstaje z niego alkohol etylowy oraz aldehyd octowy. Te związki z kolei decydują o rozpadzie tkanek w owocu.

Objawy szklistości miąższu

W pierwszej kolejności zmiany powodowane przez szklistość miąższu powstają w miąższu owoców, w okolicach komory nasiennej. Aby je zidentyfikować, należy jabłko przekroić. Można wówczas zauważyć, że miąższ z objawami chorobowymi jest wodnisty, przesiąknięty sokami roślinnymi, dlatego też wydaje się szklisty. W efekcie zmian miąższ ulega rozpadowi, a następnie brązowieje. Owoc z objawami szklistości początkowo wydaje się bardziej słodki, o czym decyduje wyższe stężenie sorbitolu. Taka tkanka jest jednak bardziej podatna na gnicie, dlatego owoce z objawami choroby nie nadają się do celów spożywczych i sprzedaży. Obszar zmian zachodzących w miąższu jabłek szybko się powiększa i z czasem można je zauważyć także na powierzchni owoców. Odznaczają się one wówczas ciemniejszym zabarwieniem i zdają się być wodniste.

Zapobieganie szklistości miąższu

Jeśli warunki pogodowe są wyjątkowo słoneczne i ciepłe, to trudno jest całkowicie obronić się przed tą podstępną chorobą, jaką jest szklistość miąższu. Należy jednak pamiętać, że jakość jabłek w dużej mierze zależy od zabiegów agrotechnicznych wykonywanych w sadach. Bardzo ważne są również terminy wykonywania tych zabiegów. W szczególności ważnym jest zbiór owoców w odpowiednim czasie. Niestety w praktyce często zdarza się, że z różnych względów zbiór przeprowadzany jest zbyt wcześnie, albo zbyt późno. Nieterminowość będzie skutkować większą podatnością na choroby fizjologiczne objawiające się w czasie przechowywania jabłek.

Większe prawdopodobieństwo wystąpienia szklistości będzie dotyczyć owoców przejrzałych, zwłaszcza jeśli są one większych rozmiarów. Ważne jest także, aby nie stosować zbyt dużych dawek azotu, ponad optymalne zalecenia. Plantatorzy często niestety popełniają ten błąd, sądząc, że korzyści z większych dawek azotu przyniosą wyższy plon. W praktyce wiele chorób łatwiej rozwija się na roślinach przenawożonych tym pierwiastkiem. Nie należy także zapominać o stosowaniu wapnia, zgodnie z zasadami zrównoważonego nawożenia sadów. Nawożenie tym pierwiastkiem z kolei jest mocno zaniedbywane. W przypadku niektórych odmian istnieje mniejsze ryzyko wystąpienia objawów szklistości, należą do nich m.in. Golden Delicious, Cortland, McIntosh. Większość popularnych u nas odmian jabłoni można jednak uznać za podatne na szklistość miąższu.

Szklistość miąższu a zbiory

Przed zbiorem, ale także tuż po zbiorze należy przeprowadzić wnikliwą ocenę jakości owoców. Konieczne jest wówczas przekrojenie owoców i dokładne obserwacje organoleptyczne (barwa i konsystencja miąższu w okolicy gniazda nasiennego, smak jabłek). Obecnie istnieje także możliwość wykorzystania urządzeń optycznych pozwalających ocenić jakość miąższu bez przekrajania owoców. Jeśli będzie występować duże ryzyko wystąpienia szklistości to takie jabłka można wcześniej zużytkować. W czasie ich przechowywania objawy choroby zwykle się zwiększają. Proces chorobowy przyspiesza, gdy zbyt szybko jabłka będą schłodzone. Przez pierwsze dni temperatura powinna oscylować przy wartości 10°C. Stan owoców należy regularnie kontrolować również w czasie przechowywania. Zdarza się, że pierwsze niewielkie zmiany w wyglądzie miąższu zanikają, jeśli zastosowane zostaną powyższe wskazówki.

Google NewsObserwuj nas w Google News. Bądź na bieżąco!

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *