Stosowanie kaptanu w UE przedłużone. Wiemy do kiedy

Stosowanie kaptanu w UE przedłużone — tak zadecydowały państwa członkowskie Unii Europejskiej. Jak widać, presja ma sens, o czym przekonało się wiele organizacji sadowniczych, w tym NFO. Sadownicy mogą więc głęboko oddychać, a od nas dowiedzieć się, do kiedy mają spokój w tym temacie.
Wysiłki posiadaczy zezwoleń oraz różnych organizacji z wielu krajów UE, mające na celu realizację obranego celu zakończyły się sukcesem. Dowiedz się do kiedy stosowanie kaptanu w UE jest możliwe.
Spis treści
Zezwolono na stosowanie kaptanu w UE
Państwa członkowskie UE zdecydowały o przedłużeniu europejskiej rejestracji kaptanu i możliwości jego stosowania w otwartej przestrzeni. Czyli np. w sadach. Jednak jeszcze na początku bieżącego roku wcale takie pewne to nie było. Bowiem zaproponowano ograniczenie stosowania kaptanu wyłącznie do szklarni.
Jak pisaliśmy, na zewnątrz stosowanie kaptanu w UE będzie możliwe, jednakże w istotnie ograniczonym zakresie.
Warunki stosowania kaptanu wg UE
Mianowicie decyzja obejmuje zmniejszenie dawki o 61% w przypadku ochrony owoców. Przy tym w ciągu 18 miesięcy należy uzasadnić, czy stosowanie jest nadal przydatne i wykonalne przy tej redukcji. Poza tym mają być wprowadzone rygorystyczne wymogi dotyczące ograniczenia znoszenia oprysków. Dodatkowo zakaz stosowania podczas kwitnienia drzew. Wszystko w celu ochrony pszczół.
Jeśli się okaże, że zastosowanie kaptanu przy takich drastycznych kryteriach środowiskowych nie będzie możliwe, fungicyd może utracić zezwolenie.
Jak stosować kaptan w Polsce wg nowych wytycznych?
Zapytaliśmy o te rygorystyczne wymagania dotyczące redukcji stosowania kaptanu w polskich warunkach.
Czekamy na oficjalne potwierdzenie i stanowisko dystrybutora środka w tej sprawie. Niezwłocznie o nim poinformujemy, gdy tylko do nas wpłynie.
Niemniej ze źródeł zbliżonych do MRiRW dowiedzieliśmy się, że rozporządzenie w tej sprawie resort rolnictwa wyda 1 listopada 2024 r. (pierwotnie KE wyznaczyła na to datę do 1 października 2024, jednak w ostatniej chwili ją zmieniła). Prawdopodobnie w sadach jabłoniowych i wiśniowych kaptan będzie mógł być stosowany, ale… Przy użyciu sprzętu gwarantującego 61% redukcję dawki i 20% redukcję znoszenia. Takie wymagania spełni chyba wyłącznie opryskiwacz tunelowy, odzyskujący ciecz użytkową.
Dla lekkiego poprawienia nastroju sadowników, zgodnie z wcześniejszą informacją, wszystko wskazuje na to, że przez najbliższe 18 miesięcy, ochrona z użyciem kaptanu będzie przebiegała na warunkach zbliżonych do dotychczasowych.
Podkreślmy, że obecnie w wielu krajach walka z parchem jabłoni czy rakiem drzew owocowych bez użycia tego środka bardzo się skomplikuje. Może nawet będzie niemożliwa.
Stanowisko EFSA wobec zezwolenia na dalsze stosowanie kaptanu w UE
Według naukowych wniosków EFSA (Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności) kaptan jest jednym z najczęściej stosowanych fungicydów w Europie.
Podejrzewa się, że kaptan jest rakotwórczy i toksyczny dla rozrodczości oraz zanieczyszcza wodę pitną. Niektóre badania wiążą go z chorobą Parkinsona. Jego stosowanie miało być ograniczone do zamkniętych szklarni. Propozycja ograniczenia stosowania kaptanu w szklarniach została dwukrotnie zablokowana przez kraje takie jak Austria, Włochy i Polska — czytamy na stronie EFSA.
Wobec tego Komisja obecnie przychyla się do zatwierdzenia stosowania kaptanu na „otwartych polach”. Wg EFSA opierając się na austriackiej zmienionej ocenie ryzyka z całkowicie nierealistycznymi środkami łagodzącymi. Austriacy zaproponowali całkowicie nową (nieistniejącą) metodę aplikacji, która opryskuje drzewa, ale nie środowisko.
Obecnie Komisja znalazła się w bardzo problematycznej sytuacji, biorąc pod uwagę niedawny wyrok Sądu Pierwszej Instancji UE. Mianowicie zgodnie z nim Komisja musi zapewnić, że bezpieczne metody stosowania zostaną faktycznie (a nie teoretycznie) wykazane w celu ponownego zatwierdzenia substancji.
Według EFSA kaptan stwarza wysokie ryzyko dla dzikich ssaków, ryb i bezkręgowców wodnych, a także stawonogów niebędących przedmiotem zwalczania. Są to „krytyczne obszary budzące obawy”, co oznacza, że EFSA nie znalazła bezpiecznego zastosowania kaptanu.
Drugim problemem związanym z kaptanem jest to, że stanowi on rzeczywiste ryzyko dla konsumentów poprzez spożycie wody pitnej. Wynika to z zalecenia Europejskiej Agencji Chemikaliów (ECHA) dotyczącego klasyfikowania kaptanu jako substancji toksycznej dla rozrodczości (kategoria 2). Klasyfikacja ta wzmacnia istniejący status kaptanu jako substancji rakotwórczej (kategoria 2), co powoduje alarm dotyczący skażenia wód gruntowych tą substancją.
Co więcej, potencjalna neurotoksyczność kaptanu nie została odpowiednio zbadana. Co niepokojące, niektóre badania wiążą go z chorobą Parkinsona. (3) Neurotoksyczność nadal nie została odpowiednio oceniona w Europie. (4)
Kaptan także w trakcie przeglądu w USA
Nad stanowiskiem związanym ze stosowaniem kaptanu pracuje także Agencja Ochrony Środowiska Stanów Zjednoczonych (EPA). Fungicyd jest tam w trakcie przeglądu rejestracyjnego zgodnie z nakazem Federal Insecticide, Fungicide, and Rodenticide Act (FIFRA) w celu przeprowadzania okresowego przeglądu istniejących rejestracji pestycydów (odbywa się co 15 lat). Poza tym pracują nad zmianami w etykietach, które uwzględniłyby ryzyka budzące obawy w przypadku stosowania kaptanu.
Do czego stosuje się kaptan?
Kaptan to fungicyd o szerokim spektrum działania stosowany w Polsce, w uprawach m.in.:
- drzew owocowych,
- krzewów owocowych,
- roślin ozdobnych,
- roślin warzywnych.
Stosowanie kaptanu w UE — do kiedy jest możliwe?
Ostatecznie decyzją państw członkowskich UE wyznaczony został termin na przedłużeniu europejskiej rejestracji kaptanu. Mianowicie można używać kaptanu do 31 października 2039 r. Jednakże jaki los spotka tę substancję czynną, zobaczymy w przyszłości. KE w każdej chwili bowiem może nagle pod wpływem nowych okoliczności wycofać się z tej decyzji. Co nie raz miało miejsce.
Czytaj również: Nowe warunki stosowania kaptanu w uprawach sadowniczych
