Monitoring rozwoju parcha jabłoni
Monitoring rozwoju parcha jabłoni. Skuteczne zwalczanie agrofagów zależy przede wszystkim prawidłowego rozpoznawania zagrożenia, a dalej od monitoringu jego występowania. Walka z parchem jabłoni wymaga wykonania wielu zabiegów chemicznych w trakcie całego sezonu wegetacyjnego.
Decyzja o rozpoczęciu zabiegów ochronnych przed parchem jabłoni musi być poprzedzona systematyczną analizą czynników sprzyjających rozwojowi choroby oraz obserwacjami bezpośrednimi w sadzie. Zaniechanie tych działań skutkuje wykonaniem zabiegów w niewłaściwym czasie, co obniża plonowanie i opłacalność produkcji owoców. Jak rozpoznać parcha jabłoni?
Spis treści
Charakterystyczne objawy parcha jabłoni
Prawidłowe zdiagnozowanie tej choroby nie jest zadaniem bardzo trudnym. Objawy parcha jabłoni występują przede wszystkim na liściach, zawiązkach i dojrzewających owocach. Choć mogą być też widoczne na innych organach drzewa.
Czytaj też: Parch jabłoni – objawy i szkodliwość
Prawidłowy monitoring rozwoju parcha jabłoni
Prawidłowy monitoring występowania parcha jabłoni wymaga dobrej znajomości sprawcy choroby, czyli Venturia inaequalis a zwłaszcza jego rozwoju i rozprzestrzeniania się. Konieczna jest też wiedza dotycząca stopnia porażenia drzew w poprzednim sezonie. Jeśli choroba występowała w poprzednim roku w dużym nasileniu, to infekcje pierwotne za pośrednictwem zarodników workowych na wiosną będą silniejsze. W ograniczaniu choroby ważne jest ustalenie terminu dojrzewania i rozsiewania się zarodników workowych. Można to ocenić na podstawie wyglądu owocników pod mikroskopem.
Narzędzia pomocne przy ocenie rozwoju i możliwości infekcji
Wyznaczenie terminów zabiegów powinno się opierać na analizie okresów krytycznych, czyli sprzyjających infekcjom (korelacja temperatury otoczenia i długości zwilżenia powierzchni rośliny). W każdym sezonie odnotować można przynajmniej kilka-kilkanaście okresów krytycznych.
Pomocą w ich wyznaczeniu jest tabela opracowana przez amerykańskiego fitopatologa Millsa. Przedstawia ona zależność wystąpienia infekcji od temperatury otoczenia i czasu zwilżenia liści. Z racji jednak tego, iż infekcja zależy od większej liczby czynników, jak np. długości przerwy w zwilżeniu, wilgotności względnej powietrza, wpływu światła, wrażliwości odmian itp., to pierwotna tabela Millsa była już wielokrotnie modyfikowana.
Przy ocenie możliwości infekcji należy również brać pod uwagę inne czynniki. Przede wszystkim trzeba sprawdzić, czy proces ten dokonywany jest przez wiosenne zarodniki workowe, czy też zarodniki konidialne. Dane dotyczące okresów krytycznych dla danego rejonu uprawy jabłoni można uzyskać dzięki stacjom sygnalizacyjnym, które informują producentów o zagrożeniu.
Komputerowy monitoring rozwoju parcha jabłoni
W praktyce sadowniczej wykorzystywane są także programy komputerowe (np. RIMpro, czy MetApple) przeprowadzające, na podstawie danych meteorologicznych, symulacje wystąpienia infekcji pierwotnej lub wtórnej parchem jabłoni. Możliwość skorzystania z modeli prognostycznych, wspomagających podejmowanie decyzji o wykonaniu zabiegów, doskonale wpisuje się w integrowaną ochronę roślin obowiązującą obecnie wszystkich użytkowników profesjonalnych środków ochrony roślin.
Lustracja drzew w sadzie jabłoniowym
Przez cały sezon należy także prowadzić systematyczne lustracje drzew w sadzie. Obserwacje trzeba rozpocząć, gdy jabłonie są w fazie pękania pąków i pojawiają się szczyty pierwszych listków. Rozpoznanie zagrożenia w tej fazie i zastosowanie środków grzybobójczych jest decydujące dla dalszego rozwoju parcha w sadzie.
Tym niemniej, bezpośrednie lustracje drzew, choćby częste i staranne, są niewystarczające we właściwej ocenie ryzyka wystąpienia infekcji, gdyż bazują na objawach chorobowych. Pierwsze plamy na liściach to źródło milionów zarodników, które szybko rozprzestrzenią się w sadzie.
Bazowanie na fazach fenologicznych w rozwoju drzew również nie daje precyzyjnej informacji o konieczności wykonania zabiegów.
Skuteczny monitoring rozwoju parcha jabłoni – czynniki decydujące
Aby uzyskać wiarygodne informacje o zagrożeniu, monitoring rozwoju parcha jabłoni należy kontynuować przez cały sezon wegetacji. Do tego służy przynajmniej 15 losowych drzewach w każdej kwaterze. W ocenie należy uwzględnić objawy porażenia widoczne nie tylko na liściach, zawiązkach i owocach, ale także na ogonkach liściowych, szypułkach i pędach. W przypadku gdy od czerwca na tych organach nie pojawiają się nowe oliwkowozielone plamy lub nekrozy, to ochrony chemicznej można zaprzestać.
Trzeba jednak pamiętać, że deszcz przyczynia się do rozsiewania zarodników konidialnych. Dlatego monitoring rozwoju parcha jabłoni trzeba kontynuować do końca sezonu. Jeśli choroba występuje w dużym nasileniu to ocena musi być prowadzona do opadnięcia liści.
Zobacz również:
Profilaktyka i zwalczanie pacha jabłoni
Profilaktyka parcha jabłoni