Wentylacja w chlewni – ważny element wydajności stada
Wentylacja w chlewni powinna być sprawna i wydajna, niezależnie od pory roku i warunków pogodowych. Odpowiada bowiem za prawidłową temperaturę, przepływ powietrza i wilgotność tworząc właściwe warunki środowiskowe dla chowu i hodowli świń. Dbając o ten element poprawiamy wydajność i efektywność finansową produkcji trzody chlewnej.
Producenci dążą do osiągnięcia wysokiego statutu zdrowotnego stada, ponieważ zdają sobie sprawę, że leczenie zwierząt wiąże się z dodatkowymi kosztami. Nikogo nie trzeba przekonywać, że świnie zdrowsze osiągają lepsze parametry produkcyjne. Związek między wentylacją a zdrowotnością stada jest niepodważalny. Wentylacja w budynku musi zapewniać trzy podstawowe warunki:
- wprowadzać świeże powietrze,
- usuwać tzw. nieświeże powietrze (wraz z patogenami),
- zapewniać optymalną temperaturę w budynku inwentarskim.
Spis treści
Wentylacja w chlewni
Powietrze niewentylowane zawiera różnego rodzaju drobnoustroje chorobotwórcze, kurz i szkodliwe gazy. Bez właściwej wymiany powietrza narażamy świnie na choroby szczególnie ze strony układu oddechowego. System wentylacji, który skutecznie cyrkuluje świeże powietrze i reguluje temperaturę, ma pozytywny wpływ na zdrowie oraz wydajność świń. System wentylacji aby spełniał oczekiwania producentów/hodowców należy dostosować do rodzaju produkcji oraz do konstrukcji budynku.
Aby wybrać właściwy system wymiany powietrza należy zapoznać się z podstawowymi parametrami warunków chowu i hodowli.
Temperatura i wilgotność w chlewni
Parametrem, na który należy zwrócić szczególną uwagę jest temperatura. Świnie są niezwykle wrażliwe na temperaturę otoczenia. Jeśli jest zbyt zimno świnie wydatkują energię z pożywienia na ogrzanie własnego ciała nie uzyskując tym samym optymalnych parametrów chowu. Natomiast zbyt wysoka temperatura w chlewni obniży apetyt i efekt będzie podobny.
Prawidłowa wilgotność w chlewni wpływa na zdrowotność stada
W obu przypadkach obniżona jakość powietrza wpłynie na osłabienie organizmu obniżając odporność na choroby. Aby utrzymać świnie w dobrej kondycji musimy zapewnić im temperaturę optymalną. Optymalna temperatura podlega ciągłym zmianom w zależności od: wieku, masy ciała i innych czynników. Istotnym parametrem mówiącym o właściwej temperaturze w chlewni jest ilość kg paszy, którą świnie zjadają w okresie tuczu (wysokie zużycie paszy-zbyt zimno; zbyt małe zużycie paszy- zbyt gorąco).
Wilgotność w chlewni jest kolejną bardzo istotną kwestią wpływającą na zdrowotność stada. Zbyt suche powietrze może wpływać na błonę śluzową nosa świń i zwiększać ryzyko zakażeń. Tymczasem nadmierna wilgotność zapewnia idealne warunki do rozprzestrzeniania się patogenów w kropelkach wody.
Rodzaje wentylacji chlewni
Zazwyczaj istnieją dwa rodzaje wentylacji: typ naturalny i typ mechaniczny, a wentylacja mechaniczna jest stosowana w większości chlewni. System wentylacji mechanicznej działa na zasadzie rozprowadzania świeżego powietrza w całej chlewni we wszystkich jej częściach, utrzymując tym samym optymalną temperaturę, wilgotność względną i poziom amoniaku w pomieszczeniu. Istnieje kilka przemysłowych systemów wentylacyjnych dostępnych w chowie świń, które są podzielone na kategorie na podstawie ciśnienia, prędkości i częstotliwości.
Wentylacja w chlewni zimą
Systemy nadciśnieniowe zapewniają wentylację poprzez wtłaczanie powietrza do budynku. Zwykle wyposażone są w filtr, który monitoruje jakość napływającego powietrza Zaletą tego systemu jest oddawane 20-30% energii zużytej do budynku w postaci ciepła, co jest korzystne zimą i niekorzystne latem. Jeśli powietrze jest wilgotne, wilgoć z powietrza może skraplać się na ścianach, sprzęcie itp.
Systemy podciśnienia działają na zasadzie wypychania powietrza na zewnątrz, co w efekcie wpływa na obniżenie ciśnienia powietrza w budynku inwentarskim. Konsekwencją tego zjawiska jest powstanie strefy podciśnienia i w celu wyrównania różnicy ciśnień, powietrze z zewnątrz będzie wpływać do chlewni. Przy małych przepływach powietrza systemy podciśnienia nie zapewnią równomiernej dystrybucji powietrza. Istnieją systemy odzysku ciepła, które są najczęściej stosowane w nowoczesnych budynkach inwentarskich, wychwytujące ciepło z powietrza wywiewanego do atmosfery.
Wentylatory w chlewni
Praca wentylatorów jest kolejną i bardzo istotną kwestią przy wyborze wentylacji. Prawidłowa wentylacja w chlewni warunkowana jest pracą wentylatorów.
Wentylatory o wielu prędkościach są zwykle w stanie pracować z dwiema prędkościami, a niższa prędkość to 60% pełnej prędkości. Małe wentylatory wielobiegowe można wyposażyć w pięć różnych prędkości.
Wentylatory o zmiennej prędkości można regulować w dół do 10% pełnej prędkości wentylatora. Prędkość wentylatorów o zmiennej prędkości jest regulowana przez zmianę średniego napięcia kwadratowego lub częstotliwości doprowadzanej do silnika za pomocą transformatora zmiennego lub regulatora półprzewodnikowego. Wentylator o zmiennej prędkości może być bardziej wydajny niż wentylatory z włączaniem/wyłączaniem lub regulacją wielu prędkości.
Prędkość wentylatorów o zmiennej prędkości jest zwykle różna w zależności od wilgotności i temperatury w chlewni. Ich prędkość można regulować w razie potrzeby, aby dokładniej utrzymać pożądane warunki w chlewni przy optymalnym zużyciu energii. Wentylatory pracujące w trybie przerywanym są sterowane za pomocą timera lub termostatu, dzięki czemu mogą pracować w określonych momentach w danym okresie. Wentylatory te muszą być tak dobrane, aby działały przez co najmniej 50% czasu z częstymi cyklami.
Modernizacja wentylacji w chlewni
W analizie przypadku w chlewni o powierzchni 585,2m² zmieniono system wentylacji z naturalnej na wentylację grawitacyjną podciśnieniową. Trzy kominy wentylacyjne znajdujące się nad korytarzem kontrolnym, wyposażono w odpowiednie wentylatory o wymiarach 70cmx70cm, spełniające rolę urządzenia wyciągowego. Zamontowano dodatkowo 12 wlotów wentylacji po obu stronach chlewni, przez które dostarczane będzie świeże powietrze do budynku oraz 1 wlot znajdujący się na ścianie tylnej budynku. Wloty o wymiarach 650mm x 750mm znajdują się przy oknach. Prędkość wpuszczanego powietrza reguluje się i maksymalnie może wynosić 2,25m/s. Zapotrzebowanie tuczników na powietrze wynosi 51408m³/h w okresie letnim. Wydajność wlotów wynosi 3955m³/h, zatem przez każdy wlot (13 szt.) łączne dostarczenie do wnętrza chlewni świeżego powietrza w lecie wyniesie 51415m³/h.
Regulowanie klap wlotów poprzez zmianę ich przekroju, umożliwia kontrolowanie napływu powietrza do środka budynku. W czasie zimy, przy zmniejszonej wymianie powietrza, do chlewni napływa odpowiednio mniejsza ilość powietrza o mniejszej prędkości, część wlotów zamyka się całkowicie w celu zapobiegania przeciągów.
Podsumowanie
Istotne jest aby wykorzystywać system wentylacji, który będzie pasował do chlewni. Trzeba wziąć tutaj pod uwagę co znajduje się na suficie czyli rozmieszczenie oświetlenia i inne konstrukcje, które mogą wpływać na przepływ powietrza w pomieszczeniu. Należy zwrócić uwagę na uszkodzenia budynku lub dziury w oknach, które mogą wpłynąć na cały system wentylacji.
Dynamiczny tucz świń można realizować w pomieszczeniach, w których panują odpowiednie warunki środowiskowe. Wentylacja w chlewni, zaraz po systemie żywienia, jest tym elementem , który w dużej mierze decyduje o wydajności stada. Zwierzęta nie przejawiają agresji i rosną tylko w odpowiednio wentylowanej chlewni.
Błędy popełnione już na etapie projektowania skutkują między innymi wysoką energochłonnością, wadliwym obiegiem powietrza wewnątrz chlewni czy problemami z zastosowaniem właściwej izolacji termicznej budynku. Wentylacja w chlewni ma za zadanie utrzymanie prawidłowej temperatury i wilgotności, a przede wszystkim dostarczenie odpowiedniej dawki świeżego powietrza.
Podsumowując przy wyborze systemu wentylacji trzeba brać pod uwagę m.in.: projekt budynku i jego izolację oraz temperaturę zewnętrzną. Liczba, masa ciała i wiek utrzymywanych zwierząt również wpływają na decyzję.
Artykuł zawiera lokowanie produktu i ma charakter promocyjny.
